Sau hơn ba thập kỷ đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể với tốc độ tăng trưởng GDP cao và xuất khẩu tăng mạnh. Việt Nam đã trở thành một trung tâm sản xuất và xuất khẩu quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành như dệt may, da giày, và điện tử.
Thách thức của mô hình tăng trưởng hiện tại
Mô hình tăng trưởng hiện tại của Việt Nam chủ yếu dựa vào lao động giá rẻ và đầu tư nước ngoài (FDI). Mặc dù đã mang lại thành công trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn, nền kinh tế đối mặt với những thách thức như năng suất lao động thấp và khả năng tự chủ công nghệ hạn chế.
Ảnh minh họa
Cần chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng mới
Trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng và phức tạp, Việt Nam cần chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên chất lượng, tập trung vào đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất lao động. Điều này đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ trong cách tiếp cận, từ việc dựa vào số lượng sang chất lượng.
Cuộc chuyển đổi này không thể đạt được chỉ bằng các quyết định hành chính. Việt Nam cần những “người mở lối” – những cá nhân và tổ chức dám nghĩ, dám làm, và dám chấp nhận rủi ro để tiên phong trong việc đổi mới sáng tạo.
Những “người mở lối” này có thể là các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tiên tiến, các nhà lãnh đạo thử nghiệm chính sách mới, hay các nhà khoa học kết nối nghiên cứu với sản xuất để thương mại hóa kết quả nghiên cứu.
Xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo
Để hỗ trợ cuộc chuyển đổi này, Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo vững chắc. Điều này bao gồm việc tạo ra các cơ chế thử nghiệm, khung pháp lý linh hoạt, và sự kết nối giữa các viện nghiên cứu, trường học, và doanh nghiệp.
Chỉ khi có một hệ sinh thái hỗ trợ mạnh mẽ, những sáng kiến đổi mới sáng tạo mới có thể phát triển và lan rộng trong toàn xã hội.
Đã đến lúc Việt Nam cần thống nhất về tầm quan trọng của việc chuyển đổi sang một mô hình tăng trưởng mới, tập trung vào năng lực sáng tạo và khả năng thích ứng.
Việc khơi dậy tinh thần “mở lối” không chỉ dành cho giới doanh nhân mà còn cho cả nhà quản lý, nhà khoa học, và thế hệ trẻ. Đây là chìa khóa để tạo ra một nền kinh tế tự chủ và bền vững hơn cho tương lai.