Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và yêu cầu tiêu dùng bền vững cũng như các tiêu chuẩn quốc tế. Yêu cầu cấp thiết đặt ra là các doanh nghiệp phải thực hiện sự thay đổi mạnh mẽ nhằm đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Để làm được điều này, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.
Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, cụ thể là thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành tựu này không chỉ thể hiện sự nỗ lực của các doanh nghiệp thành viên mà còn góp phần vào việc giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, ngành tái chế vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức.
Một trong những thách thức lớn nhất là việc phân loại rác tại nguồn chưa hiệu quả. Hiện nay, việc phân loại rác ở nhiều nơi vẫn chưa được thực hiện đúng cách, dẫn đến khó khăn trong quá trình tái chế. Ngoài ra, thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác cũng là một vấn đề cần được giải quyết. Các chuyên gia cho rằng, để nâng cao hiệu quả tái chế, cần có những chính sách và biện pháp cụ thể nhằm khuyến khích người dân phân loại rác tại nguồn.
Một thách thức khác mà ngành tái chế phải đối mặt là sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU. Quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe đã gây ra những trở ngại cho các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm tái chế. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần phải đầu tư nhiều hơn vào công nghệ và quy trình sản xuất để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra một số mục tiêu và hướng giải quyết. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ được khuyến khích thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và dễ tái chế.
Mục tiêu dài hạn của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế. Điều này không chỉ góp phần vào việc giảm thiểu rác thải mà còn thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, một mô hình kinh tế bền vững và thân thiện với môi trường.
Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã và đang áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Những nỗ lực này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần vào việc xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn.
Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của nhiều bên, bao gồm chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông và giáo dục cộng đồng. Sự phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau sẽ là chìa khóa để xây dựng một mô hình kinh tế bền vững và thân thiện với môi trường.