Bộ phim ‘Trường Hè 2001’ (tựa tiếng Séc: ‘Letní škola, 2001’) đã có buổi ra mắt chính thức tại Liên hoan phim quốc tế Karlovy Vary vào ngày 8/7 vừa qua. Đây là bộ phim đầu tiên của dòng ‘viet-film’ trong lịch sử điện ảnh Séc, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc thể hiện tiếng nói và câu chuyện của cộng đồng người Việt tại Séc.
Đạo diễn gốc Việt Dužan Duong (trái) và diễn viên Bùi Thế Dương.
‘Trường Hè 2001’ mang tính tự truyện sâu sắc và là tiếng nói mạnh mẽ, chân thực của thế hệ người Việt lớn lên tại Séc – một cộng đồng từng bị lãng quên trong đời sống điện ảnh chính thống. Bộ phim lấy bối cảnh mùa hè năm 2001 tại một khu chợ sầm uất ở Cheb, xoay quanh câu chuyện của nhân vật Kiên, một thiếu niên 17 tuổi với mái tóc đỏ nổi bật, sau khi trở về từ Việt Nam sau 10 năm xa nhà.
Bộ phim sử dụng cấu trúc kể chuyện đa góc nhìn kiểu Rashomon, theo chân ba nhân vật chính: Người cha Zung, đứa trẻ Tài và thiếu niên Kiên. Mỗi góc nhìn mang màu sắc và nhịp điệu riêng, từ mafia đến hài hước tuổi teen và nội tâm giằng xé từ sự pha trộn văn hóa. Qua các hoạt động như ủi Pokémon lên áo phông, học tiếng Séc và hẹn hò tuổi teen bên hồ, những bí mật dần lộ diện và ảnh hưởng đến cả cộng đồng đang sống quanh khu chợ.
Là người Việt sinh ra và lớn lên tại Séc, đạo diễn Dužan Duong không chỉ là người kể chuyện mà còn là một phần của chính câu chuyện đó. Tác phẩm mang đậm yếu tố tự truyện, phản ánh trải nghiệm của một đứa trẻ trong gia đình nhập cư, nơi cha mẹ vắng mặt vì mưu sinh, nơi ngôn ngữ mẹ đẻ dần phai mờ, và nơi bản sắc cá nhân luôn ở trạng thái lưng chừng.
‘Trường Hè 2001’ không chỉ là một bộ phim, mà còn là một cánh cửa mở ra không gian cho những câu chuyện từng bị xem là ‘ngoại biên’, cho những con người từng bị gọi là ‘di dân’ và cho những cảm xúc mà trước nay ít ai dám kể bằng điện ảnh. Bộ phim là ký ức tập thể của hàng chục ngàn gia đình người Việt từng và đang sống tại châu Âu.
Thông qua sự tiếp nhận của khán giả, ‘Trường Hè 2001’ là cơ hội để thông điệp nhân văn của bộ phim được lan tỏa rộng hơn. Bộ phim hướng đến việc thể hiện giá trị của gia đình trong đời sống của người Việt tại Cộng hòa Séc. Câu chuyện về bản sắc, gia đình, sự hòa nhập và mất mát là những chủ đề phổ quát mà bất kỳ khán giả nào cũng có thể thấu cảm.