Luật An toàn thực phẩm, ban hành hơn 15 năm trước, đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng cho hoạt động quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau một thời gian dài triển khai, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập cần được giải quyết.
Một trong những vấn đề tồn tại là sự chồng chéo trong phân công và phân cấp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương. Điều này đã gây ra khó khăn trong việc phối hợp và xử lý vi phạm. Bên cạnh đó, bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu đồng bộ và cồng kềnh. Trong khi đó, nguồn lực con người và kinh phí lại hạn chế, dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức.
Một điểm yếu lớn khác trong công tác quản lý an toàn thực phẩm hiện nay là việc hậu kiểm chưa được chú trọng đúng mức. Các doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm gần như không bị kiểm tra thường xuyên. Điều này tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường. Việc quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng.
Trước những bất cập này, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới. Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn chuỗi sản xuất – kinh doanh. Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến. Dự thảo đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp. Việc sửa đổi luật nhằm hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.
Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm là cần thiết để đáp ứng những thách thức mới trong lĩnh vực này. Bộ Y tế đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành liên quan để trình Quốc hội thông qua dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) trong thời gian sớm nhất.