Ngày 1 tháng 8 vừa qua, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San đã tổ chức buổi khai mạc chuyên đề “Những gốc rễ không ngừng vươn”, giới thiệu một tác phẩm đặc biệt của danh họa Mai Trung Thứ. Đây là lần đầu tiên tác phẩm này được trưng bày trước công chúng. Sự kiện này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về tác phẩm của Mai Trung Thứ mà còn góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại.

Nhà nghiên cứu Ace Lê, một người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghệ thuật, đã đánh giá cao về tác phẩm của Mai Trung Thứ. Ông cho rằng, trong “Tứ kiệt trời Âu”, Mai Trung Thứ được xem là họa sĩ thấm đẫm văn hóa Việt và luôn đau đáu gìn giữ bản sắc cho nhiều bộ môn nghệ thuật. Ông thường Việt hóa các tác phẩm nổi tiếng trong hội họa Tây phương, mang đậm tính dân tộc. Qua các tác phẩm của mình, Mai Trung Thứ truyền tải tinh thần Việt và bản sắc dân tộc, thể hiện sự gắn kết giữa nghệ thuật và văn hóa.

Tác phẩm nổi bật của Mai Trung Thứ là phiên bản bức Mona Lisa năm 1974, khi ông đã 68 tuổi. Với chất liệu bột màu trên lụa, danh họa giữ nguyên tỷ lệ của bản gốc nhưng đã truyền tải tinh thần Việt qua tranh. Nàng Mona Lisa của ông mang đậm nét phụ nữ Việt Nam với chiếc khăn voan xanh trùm đầu, làn da mang màu vàng đậm, cho thấy bản sắc dân tộc được nhấn mạnh. Cảnh phía sau là hoàng hôn trên vịnh Hạ Long, một danh thắng nổi tiếng của Việt Nam. Sự kết hợp giữa hình ảnh nàng Mona Lisa và phong cảnh Việt Nam đã tạo nên một tác phẩm độc đáo, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của Mai Trung Thứ.

Nhà nghiên cứu Ace Lê cũng chia sẻ rằng, sự thay đổi này trong tác phẩm của Mai Trung Thứ tượng trưng cho người phụ nữ đã trải qua nhiều sự kiện đặc biệt trong cuộc đời. Khi Mai Trung Thứ vẽ người phụ nữ, nó còn là biểu tượng bản sắc Việt Nam mà ông luôn tìm kiếm trong hội họa. Qua tác phẩm này, chúng ta có thể thấy được sự quan tâm của Mai Trung Thứ đến việc thể hiện bản sắc dân tộc trong nghệ thuật.

Buổi trưng bày còn có sự tham gia của nhiều danh họa khác như Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Tô Ngọc Vân, Vũ Cao Đàm…, những người đã có đóng góp lớn trong thời kỳ đầu của mỹ thuật Việt Nam. Sự có mặt của các danh họa này đã làm cho buổi trưng bày trở nên phong phú và đa dạng hơn. Triển lãm mở cửa đón khách từ ngày 1/8, mang đến cơ hội chiêm ngưỡng các tác phẩm đặc biệt và góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại. Khách tham quan có thể thấy được sự đa dạng và phong phú của nghệ thuật Việt Nam, cũng như sự sáng tạo và tài năng của các danh họa.

Với việc trưng bày tác phẩm của Mai Trung Thứ và các danh họa khác, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San đã thể hiện sự quan tâm đến việc bảo tồn và phát triển nghệ thuật Việt Nam. Sự kiện này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về nghệ thuật Việt Nam mà còn góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại đến với công chúng quốc tế. Chúng ta hy vọng rằng, sự kiện này sẽ là một trong những hoạt động quan trọng trong việc phát triển nghệ thuật Việt Nam trong tương lai.

Là một trong những người trẻ đang góp phần giữ gìn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc Khmer, anh Lý Minh Tâm, 27 tuổi, ở xã Ngọc Tố, thành phố Cần Thơ, đã và đang âm thầm gìn giữ âm sắc truyền thống từ nhạc ngũ âm trong đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào Khmer.

Sinh ra trong một gia đình yêu nghệ thuật truyền thống Khmer, anh Tâm đã được nuôi dưỡng bằng những âm thanh ngũ âm vang lên từ ngôi chùa trong phum sóc từ nhỏ. Với tình yêu sâu sắc đối với âm nhạc truyền thống, anh Tâm đã được tiếp xúc với dàn nhạc ngũ âm, loại nhạc cụ truyền thống Khmer được hợp thành bởi 5 bộ nhạc, được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau tạo nên 5 âm sắc riêng biệt gồm: Bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da.

Chỉ trong một thời gian ngắn, anh Tâm đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương, đồng thời được theo đoàn đi biểu diễn khắp nơi mỗi khi có lễ hội. Đối với anh Tâm, cảm giác được hòa mình vào những bản nhạc dân gian từ các nhạc cụ ngũ âm trong lễ hội truyền thống Khmer, như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina… hay mỗi lần được biểu diễn ở các lần tổ chức sự kiện đều khiến anh thấy mình là một phần của văn hóa dân tộc mình. Đó không chỉ là âm nhạc, mà còn là linh hồn của cộng đồng Khmer.

Không chỉ là người biểu diễn, khoảng 4 năm nay, anh Tâm còn trở thành người gieo mầm âm nhạc khi trực tiếp dạy nhạc ngũ âm cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những lớp học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay dịp cuối tuần, thu hút các em nhỏ, thanh thiếu niên Khmer yêu âm nhạc truyền thống tham gia.

Anh Tâm không chỉ dừng lại ở việc truyền dạy, mà còn nghiên cứu, tìm tòi về quy trình làm ra nhạc cụ ngũ âm. Từ việc chọn loại gỗ, tre phù hợp, xử lý mặt trống đến cân chỉnh âm thanh, tất cả đều được anh tỉ mỉ. Bằng sự tâm huyết, tình yêu nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã tự học tập, tự tìm hiểu và tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm, gồm: Rôneat Ek, Rôneat Thung, Rôneat Đek và trống và anh đã bán được nhiều nhạc cụ do anh tự làm cho các đội nhạc ngũ âm trong địa phương.

Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, việc một người trẻ dành trọn tâm huyết cho nhạc cụ truyền thống như anh Lý Minh Tâm đã giúp bản sắc Khmer không chỉ được gìn giữ, mà còn tiếp tục được lan tỏa bền vững trong cộng đồng dân tộc Khmer. Những nỗ lực của anh Tâm là một minh chứng cho việc giữ gìn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc, đồng thời cũng là nguồn cảm hứng cho những người trẻ khác trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

Thông qua những hoạt động của mình, anh Tâm đã thể hiện được vai trò của người trẻ trong việc gìn giữ và phát huy di sản văn hóa của dân tộc. Với tình yêu và trách nhiệm đối với văn hóa truyền thống, anh Tâm đã và đang góp phần làm cho bản sắc văn hóa của dân tộc Khmer trở nên sáng tạo và bền vững hơn.