Một hình thức lừa đảo mới đang ngày càng phổ biến, trong đó kẻ gian giả mạo nhân viên giao hàng (shipper) để chiếm đoạt tiền của nạn nhân. Những kẻ lừa đảo này thường liên hệ với nạn nhân qua điện thoại, tự xưng là shipper và thông báo cần chuyển khoản một khoản phí phát sinh nhỏ. Chỉ sau vài thao tác, toàn bộ tiền trong tài khoản của nạn nhân đã bị mất.

Đây là một thủ đoạn lừa đảo tinh vi, tận dụng sự rò rỉ dữ liệu đơn hàng và tâm lý chủ quan của nạn nhân. Dữ liệu đơn hàng mà kẻ gian sử dụng đều chính xác đến kinh ngạc, bao gồm tên người nhận, địa chỉ, số điện thoại, thậm chí cả giá trị món đồ. Điều này khiến nạn nhân khó lòng nghi ngờ, nhất khi họ đang nóng lòng chờ hàng.

Để có được thông tin chi tiết này, các chuyên gia cho rằng nguồn đầu tiên đến từ chính các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển. Một số nhân viên nội bộ có thể bán dữ liệu khách hàng cho bên thứ ba với giá rẻ mạt. Nguồn thứ hai là các website và ứng dụng kém bảo mật, nơi người dùng vô tình để lộ thông tin cá nhân khi đăng ký tài khoản. Nguồn thứ ba và cũng đáng lo ngại nhất là thị trường ‘data rác’ được rao bán công khai trên mạng xã hội và các diễn đàn ngầm.

Tâm lý chủ quan cũng là một yếu tố then chốt khiến nhiều người mắc bẫy. Một số thủ đoạn phổ biến của các đối tượng lừa đảo thường bao gồm gửi đường link hoặc mã QR độc hại. Chỉ cần nhấp vào, điện thoại của nạn nhân sẽ bị cài mã độc, cho phép tội phạm truy cập vào các ứng dụng ngân hàng.

Để tự bảo vệ mình, người dùng cần tuyệt đối không chuyển tiền trước cho bất kỳ ai tự xưng là shipper, dù đó là khoản phí nhỏ. Không bao giờ nhấp vào đường link lạ hoặc quét mã QR từ những tin nhắn không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, mã OTP và mật khẩu ngân hàng là thông tin tuyệt mật, không được chia sẻ với bất kỳ ai, kể cả người tự nhận là nhân viên hỗ trợ.

Nhóm đối tượng dễ trở thành nạn nhân của tội phạm này là các bạn trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Lý do nằm ở sự chủ quan. Dù thành thạo sử dụng smartphone và mạng xã hội, nhiều bạn trẻ lại thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin cơ bản.

Những vụ lừa đảo shipper giả chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về vấn đề rò rỉ dữ liệu cá nhân. Trong thời đại kỹ thuật số, việc bảo vệ thông tin cá nhân không còn là trách nhiệm riêng của mỗi cá nhân, mà đòi hỏi sự chung tay từ các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và ý thức của toàn xã hội.

Trong thời đại chuyển đổi số đang gia tăng mạnh mẽ như hiện nay, rủi ro về an ninh mạng cũng ngày càng trở nên phổ biến và nghiêm trọng, đòi hỏi mỗi người dùng internet phải có sự cảnh giác và kiến thức để đối mặt. Thông tin và dữ liệu đã trở thành tài sản quý giá, và việc trang bị kỹ năng phòng vệ cơ bản là điều cần thiết để bảo vệ bản thân và đóng góp vào việc giữ vững an ninh mạng quốc gia.

Mạng xã hội, nơi chứa đựng nhiều thông tin cá nhân, đang trở thành một môi trường nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả. Để đảm bảo an toàn, người dùng cần lưu ý không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội. Ngoài ra, việc đặt mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố và không tải xuống các tập tin không rõ nguồn gốc cũng là những biện pháp cơ bản nhưng rất quan trọng. Những bước đơn giản này có thể giúp ngăn chặn nhiều rủi ro về an ninh mạng.

Không gian mạng hiện nay cũng dễ bị thao túng bởi tin giả và các luận điệu sai trái. Vì vậy, công dân số cần có kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ. Việc lan truyền thông tin chưa được xác thực không chỉ gây ra những hiểu lầm mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường mạng và xã hội. Bên cạnh đó, hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng cũng là điều cần thiết. Hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể bị xử lý nếu vi phạm pháp luật.

Người dùng cần đặc biệt lưu ý đến những hành vi như tung tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác, hay chia sẻ nội dung độc hại. Những hành vi này không chỉ gây ra hậu quả tiêu cực trong không gian mạng mà còn có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính. Vì vậy, việc học cách sử dụng mạng một cách có trách nhiệm và tuân thủ pháp luật là điều kiện tiên quyết để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Cài đặt phần mềm diệt virus, thường xuyên cập nhật hệ điều hành, kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc là những bước cơ bản nhưng rất quan trọng. Ngoài ra, theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng giúp người dùng chủ động ứng phó với các rủi ro tiềm ẩn.

Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh, và cùng nhau xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh và văn minh.