Ngày 22/7, Đoàn khảo sát của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội do ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND TPHCM về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả tại Thành phố.

Ông Nguyễn Hoàng Mai cho biết, mục đích của buổi làm việc là tìm hiểu thông tin, thực trạng quản lý nhà nước về thuốc, thực phẩm và công tác theo dõi, kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xử lý thuốc giả, thực phẩm giả của địa phương. Đồng thời, nhận diện những hạn chế, khó khăn trong hệ thống pháp luật và trong tổ chức thực hiện về dược, an toàn thực phẩm.

Các cơ quan chức năng TPHCM nhận định, tình hình sản xuất và kinh doanh hàng giả hiện nay diễn ra hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Các cơ sở sản xuất hàng giả tự tạo mẫu sản phẩm không được cấp giấy đăng ký lưu hành, tự đặt tên cơ sở sản xuất, in số đăng ký hoặc số công bố sản phẩm giả, sử dụng mã vạch, mã QR giả, tem chứng nhận sản phẩm giả để đánh lừa cơ sở bán lẻ và người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, mạng xã hội và các kênh bán hàng trực tuyến cũng khiến hoạt động quản lý, giám sát việc quảng cáo, mua bán hàng hóa trên không gian mạng gặp nhiều khó khăn. Thời gian qua, Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389) TPHCM đã triển khai nhiều đợt ra quân đấu tranh phòng chống tội phạm về sản xuất kinh doanh hàng gian, hàng giả trên nhiều lĩnh vực.

Thành phố đã tăng cường tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành, định kỳ và đột xuất gồm Sở Y tế, Công an, Quản lý thị trường,… để tập trung kiểm tra các cơ sở có dấu hiệu nghi vấn, điểm nóng, khu vực giáp ranh hoặc có nhiều phản ánh của người dân. Để ngăn chặn thuốc giả, thực phẩm giả, UBND TPHCM chỉ đạo Sở Y tế tăng cường phối hợp với Sở Công Thương, Sở Văn hóa và Thể thao kiểm soát việc kinh doanh, quảng cáo qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử; công khai danh sách và vị trí các cơ sở vi phạm trên nền tảng số để người dân tra cứu, giám sát.

Tại buổi làm việc, TPHCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Bộ luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, Thành phố sẽ tổng hợp các ý kiến tại buổi làm việc và gửi báo cáo chính thức của Thành phố cho Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội. Đồng thời, mong muốn các kiến nghị của Thành phố sẽ được Đoàn công tác đề xuất trong Phiên giải trình của Ủy ban Văn hóa và Xã hội và Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, từ đó sẽ có hành lang pháp lý cho các địa phương trên cả nước triển khai thực hiện.

Qua báo cáo của Sở Y tế TPHCM, trong 18 tháng (từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025), các lực lượng chức năng trong Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã kiểm tra hơn 27.700 doanh nghiệp, cơ sở. Qua đó, phát hiện và xử lý 1.475 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, trong đó có nhiều vụ là thuốc và thực phẩm chức năng. Công an TPHCM đã triệt phá 9 vụ việc sản xuất và buôn bán thuốc giả.

TP.HCM đã phát hiện 9 vụ sản xuất và buôn bán thuốc cũng như thực phẩm chức năng giả trong thời gian gần đây, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và phức tạp. Trong một buổi làm việc với Ủy ban Văn hóa – Xã hội của Quốc hội vào ngày 22/7, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, đã cung cấp thông tin về tình trạng này.

Các sản phẩm giả mạo được quảng cáo là có thể điều trị các bệnh thông thường như phong ngứa, xương khớp, trĩ, tiểu đường… Các tang vật thu giữ gồm hơn 1.100 thùng thuốc giả, gần 1.600 kg nguyên liệu không rõ nguồn gốc, hàng trăm kg bao bì, tem nhãn, cùng một dây chuyền máy móc hiện đại phục vụ sản xuất. Đáng chú ý, các đối tượng đã sử dụng chiêu thức ‘trộn hàng thật với hàng giả’ để tạo niềm tin ban đầu với người tiêu dùng và nhà thuốc, từ đó dễ dàng tiêu thụ hàng kém chất lượng.

Sản phẩm giả được đưa ra thị trường chủ yếu thông qua các chành xe từ TP.HCM đi miền Tây Nam Bộ, hoặc bán online trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Các cơ sở vi phạm thường hoạt động phân tán tại nhiều địa điểm nhỏ, không biển hiệu, núp bóng công ty bình phong hoặc nhà ở không số.

Từ đầu năm 2024 đến tháng 6/2025, Sở Y tế TP.HCM và các quận, huyện đã kiểm tra hơn 7.700 cơ sở kinh doanh dược phẩm, trong đó phát hiện 92 cơ sở vi phạm, bao gồm 36 trường hợp có dấu hiệu buôn bán hàng giả, gian lận thương mại. Trong lĩnh vực thực phẩm, các lực lượng chức năng cũng phát hiện một số vụ sản xuất sữa giả nhãn hiệu nổi tiếng như Abbott, Ensure, Glucerna với tổng giá trị hàng hóa hơn 14 tỷ đồng.

Trước tình trạng hàng giả ngày càng gia tăng và biến tướng, TP.HCM kiến nghị Quốc hội sửa đổi Bộ luật Hình sự, tăng mức hình phạt đối với hành vi sản xuất, buôn bán thuốc, thực phẩm giả. Đồng thời, đề nghị Bộ Y tế đẩy mạnh số hóa quản lý, hoàn thiện hệ thống kiểm nghiệm, công bố công khai các cơ sở vi phạm và hỗ trợ công cụ tra cứu thông tin cho người dân.

Lãnh đạo các ngành chức năng cảnh báo việc sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng giả không chỉ không mang lại hiệu quả điều trị, mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt với người cao tuổi và bệnh nhân mạn tính. “Chúng tôi đang phối hợp liên ngành để siết quản lý từ khâu sản xuất đến phân phối, đồng thời mong muốn người dân khi mua sản phẩm nên kiểm tra nguồn gốc rõ ràng, tránh ham rẻ mà rước họa vào thân”, ông Nguyễn Hoài Nam nhấn mạnh.

Ngày 23/7, Công an TP.HCM thông báo về việc triệt phá thành công một đường dây mua bán và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Đường dây này do nhà thiết kế nổi tiếng Nguyễn Công Trí và các đồng phạm thực hiện.

Quá trình điều tra ban đầu cho thấy, vào ngày 12/6, lực lượng công an đã tiến hành kiểm tra một căn nhà trên đường Lạc Long Quân và bắt quả tang đối tượng Nguyễn Quốc Trung (sinh năm 1991) có hành vi tàng trữ và mua bán cần sa, cocain.

Trong quá trình điều tra sâu hơn, công an đã phát hiện ra một mạng lưới các đối tượng liên quan, bao gồm Phùng Vĩnh Lâm (chịu trách nhiệm giao hàng), Nguyễn Đức Trung (mua đi bán lại), Bùi Công Thịnh (giao hàng cho ‘Chú Tếu’), và Cao Thanh Xuân Thảo (sử dụng cần sa).

Đáng chú ý, nhà thiết kế thời trang nổi tiếng Nguyễn Công Trí cũng bị bắt giữ vì có hành vi tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Việc một người nổi tiếng trong giới giải trí và thời trang của cả nước liên quan đến đường dây ma túy này đã gây ra sự quan tâm lớn từ công chúng.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, chuyên gia về lĩnh vực pháp luật, nhận định rằng đây là một vụ án hình sự rất đáng tiếc khi người thực hiện hành vi phạm tội lại là người nổi tiếng trong lĩnh vực thiết kế thời trang. Theo ông, hình phạt mà Nguyễn Công Trí và các đồng phạm phải đối mặt sẽ rất nghiêm khắc, có thể lên đến 15 năm tù.

Luat sư Cường cũng cho biết, theo quy định của pháp luật, hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi nguy hiểm cho xã hội và sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự.

Vụ án này một lần nữa cho thấy tệ nạn xã hội ma túy đã ăn sâu vào đời sống xã hội và không từ bất kỳ ai. Điều đáng chú ý là không ít những người có học hành, có thành tựu nhất định trong xã hội nhưng đã không làm chủ được bản thân, sa đà vào tệ nạn xã hội đến mức không bước chân ra được.

Thời gian qua, cơ quan điều tra đã phát hiện và xử lý nhiều đường dây ma túy, trong đó không ít người tham gia là những nghệ sĩ, những người nổi tiếng. Điều này cho thấy đã và đang có sự suy thoái nghiêm trọng về đạo đức xã hội.

Theo Điều 255 Bộ luật Hình sự, người phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm, hoặc tù chung thân tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm.