Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động và suy giảm, việc tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam là một tín hiệu tích cực cho tăng trưởng kinh tế năm 2025. Không chỉ giới hạn trong lĩnh vực sản xuất, các dự án FDI chất lượng cao còn bao gồm việc thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), các tổ hợp sáng tạo tích hợp và thực hiện các chính sách chia sẻ dữ liệu. Đây là những yếu tố quan trọng để xây dựng một nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững.

Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng FDI không chỉ là nguồn vốn mà còn đóng vai trò là cầu nối tri thức, năng lực vận hành, và quy chuẩn toàn cầu. Việt Nam đang tận dụng cơ hội này để định vị mình trong giai đoạn mới. Dòng vốn FDI thế hệ mới đang có xu hướng chuyển dịch từ số lượng sang chất lượng, tập trung vào công nghệ cao thay vì chỉ là các công xưởng giá rẻ.

Trong nửa đầu năm 2025, đã xuất hiện hàng loạt dự án FDI mới đăng ký và điều chỉnh vốn, tập trung vào các lĩnh vực như bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo, và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh. Xu hướng này tương đồng với sự dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn trên thế giới như Apple, Nvidia, Siemens, Samsung, LG…

Số liệu về đầu tư FDI trong 6 tháng đầu năm cho thấy đã có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Đồng thời, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6%, cho thấy xu hướng hợp tác sâu rộng hơn giữa các đối tác nước ngoài và doanh nghiệp nội địa.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính của Thủ tướng, cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài đang ngày càng tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng đến những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây cũng là các lĩnh vực mà Việt Nam đang ưu tiên thu hút để tạo động lực tăng trưởng mới.

Tuy nhiên, để tiếp tục thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần loại bỏ hoàn toàn tư duy “trải thảm đỏ mọi dự án” và thay vào đó là chiến lược “lọc vàng từ cát”. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp tận dụng FDI làm “bàn đạp” nâng cấp nền kinh tế.

Bên cạnh đó, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao cũng là một trong những “nút thắt” lớn cần tháo gỡ khi Việt Nam đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh…

Nhu cầu nhân lực chất lượng cao tăng cao trong ngành bán dẫn và AI

FDI và cuộc chạy đua công nghệ cao

Lợi ích từ việc thu hút FDI vào công nghệ cao

Ngày 22 tháng 7 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố một thỏa thuận thương mại quan trọng với Nhật Bản và Philippines. Thông tin này được ông Trump chia sẻ trên mạng xã hội Truth Social, tạo ra sự chú ý lớn trong cộng đồng quốc tế.

Thỏa thuận thương mại với Nhật Bản được Tổng thống Trump mô tả là “lớn nhất trong lịch sử”. Theo đó, Nhật Bản sẽ áp dụng mức thuế đối ứng mới là 15% đối với hàng hóa Mỹ. Đồng thời, nước này cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ, và Washington sẽ nhận được 90% lợi nhuận từ các khoản đầu tư này. Không chỉ vậy, Nhật Bản cũng sẽ mở cửa hoàn toàn thị trường cho các sản phẩm như xe hơi, xe tải, gạo và một số nông sản của Mỹ. Ông Trump tin rằng thỏa thuận này sẽ tạo ra hàng trăm nghìn việc làm cho người dân Mỹ.

Nhật Bản là một trong những quốc gia đầu tiên khởi động đàm phán với Mỹ về thỏa thuận thương mại, nhưng đến nay mới đạt được kết quả. Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng với cách Nhật Bản đàm phán và từ chối mua gạo của Mỹ. Rõ ràng, thỏa thuận này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quan hệ thương mại giữa hai nước.

Bên cạnh thỏa thuận với Nhật Bản, Tổng thống Trump cũng thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Philippines, với mức thuế là 19%. Mức thuế này cũng sẽ được áp dụng cho Indonesia. Theo thỏa thuận, Philippines sẽ mở cửa thị trường cho hàng hóa Mỹ và giảm thuế nhập khẩu về 0%. Ngoài ra, hai bên cũng sẽ tăng cường hợp tác quân sự. Tổng thống Trump đánh giá cao Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos là một nhà đàm phán “rất tốt và cứng rắn”.

Trước đó, ông Trump đã thông báo áp thuế 25% với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Nhật Bản. Mức thuế này cao hơn so với mức công bố trước đó là 24%. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản. Tuy nhiên, xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ đã giảm tháng thứ 2 liên tiếp do ảnh hưởng của thuế nhập khẩu.

Trong bối cảnh hiện nay, thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Nhật Bản cũng như Philippines được xem là một tín hiệu tích cực cho nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, vẫn cần thời gian để đánh giá tác động thực sự của các thỏa thuận này đối với các bên liên quan.

Thông tin về thỏa thuận thương mại Mỹ – Nhật cũng đang được cập nhật liên tục. Chúng ta sẽ tiếp tục theo dõi và cập nhật thông tin mới nhất về vấn đề này.