Di sản văn hóa phi vật thể – Lamnghethuat.com https://lamnghethuat.com Trang thông tin nghệ thuật Việt Nam Wed, 08 Oct 2025 22:55:00 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/lamnghethuat/2025/08/lamnghethuat.svg Di sản văn hóa phi vật thể – Lamnghethuat.com https://lamnghethuat.com 32 32 Thường Rang, Bộ Mẹng của người Mường được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia https://lamnghethuat.com/thuong-rang-bo-meng-cua-nguoi-muong-duoc-cong-nhan-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-quoc-gia/ Wed, 08 Oct 2025 22:54:57 +0000 https://lamnghethuat.com/thuong-rang-bo-meng-cua-nguoi-muong-duoc-cong-nhan-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-quoc-gia/

Hát Thường Rang, Bộ mẹng – một nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Mường tại tỉnh Phú Thọ, vừa được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là một trong những hoạt động văn hóa tiêu biểu thuộc loại hình nghệ thuật dân gian của dân tộc Mường, giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần và các tập tục cộng đồng của người Mường.

Được biết đến với nhiều tên gọi như Rằng Đang hay Rằng Thường, Hát Thường Rang, Bộ mẹng thể hiện nét văn hóa đặc trưng và tinh thần của đồng bào Mường. Người Mường đã sáng tạo ra làn điệu dân ca này trong quá trình sinh sống, lao động và trong các quan niệm tín ngưỡng dân gian từ hàng nghìn năm trước. Cái tên “Thường Đang” trong tiếng Mường mang nghĩa là “cặp đôi”, còn “Bộ mẹng” ám chỉ sự nói chuyện trang trọng.

Đặc trưng của thể loại văn hóa này là lối diễn xướng theo kiểu hát – nói – ngâm – ngợi, có tính tự sự và đối đáp giữa hai người. Thông qua giai điệu mộc mạc, truyền cảm, Hát Thường Rang, Bộ mẹng thể hiện tâm hồn và tình cảm sâu sắc của người Mường. Lời bài hát phong phú, phù hợp với từng sự kiện, tình huống và đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Mường.

Nhiều nghệ nhân đã dành cả cuộc đời mình để bảo tồn và truyền dạy loại hình nghệ thuật này. Nghệ nhân ưu tú Bạch Thị Đào, 70 tuổi, vẫn khiến người nghe say đắm với giọng hát của mình. Bà đã thành lập Câu lạc bộ Dạy và hát dân ca, đánh chiêng Mường với 40 thành viên, nhằm giữ gìn và phát huy di sản văn hóa.

Các nghệ nhân giữ vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và truyền lửa đam mê cho thế hệ sau. Nhiều câu lạc bộ hát Mường đã được thành lập, các cuộc thi và giao lưu hát trong cộng đồng được tổ chức, góp phần lan tỏa giá trị truyền thống trong cuộc sống hiện đại. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Huy Vọng cũng đã cùng các cộng sự tổ chức nhiều cuộc giao lưu, thu hút hơn 100 nghệ nhân nòng cốt hát dân ca Mường.

Tuy nhiên, trong nhịp sống hiện đại, dân ca Mường đang đối mặt với nguy cơ mai một. Đồng bào Mường hy vọng sẽ có thêm những cơ chế, chính sách hỗ trợ để Hát Thường Rang, Bộ mẹng – di sản văn hóa sống động này, tiếp tục được phát huy và nuôi dưỡng tâm hồn, tinh thần của người Mường.

]]>
Sóc Trăng bảo tồn và phát huy giá trị múa Rô băm của người Khmer https://lamnghethuat.com/soc-trang-bao-ton-va-phat-huy-gia-tri-mua-ro-bam-cua-nguoi-khmer/ Thu, 31 Jul 2025 11:08:37 +0000 https://lamnghethuat.com/soc-trang-bao-ton-va-phat-huy-gia-tri-mua-ro-bam-cua-nguoi-khmer/

Nghệ thuật Rô băm, một di sản văn hóa phi vật thể quý giá của người Khmer, đã và đang được gia đình nghệ nhân ưu tú Lâm Thị Hương ở ấp Bưng Chông, xã Tài Văn, tiếp tục bảo tồn và phát huy. Với nỗ lực không ngừng, gia đình đã duy trì đoàn múa Rô băm theo hình thức “cha truyền con nối” qua 6 thế hệ, từ năm 1933 đến nay.

Nghệ nhân Lâm Thị Hương tâm sự: “Cha mẹ tôi luôn dặn dò phải giữ gìn nghệ thuật này. Tôi rất yêu Rô băm. May mắn là con cháu trong gia đình vẫn tiếp nối nên đoàn mới còn được duy trì đến ngày hôm nay”. Sự kế thừa này không chỉ thể hiện sự gắn kết gia đình mà còn thể hiện trách nhiệm của họ trong việc bảo tồn một nét văn hóa đặc sắc.

Trong những năm qua, các cấp, các ngành đã triển khai nhiều giải pháp bảo tồn Rô băm. Đoàn Rô băm ở Tài Văn đã được Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam tại Hà Nội mời ra phục dựng sân khấu cổ Rô băm, giúp giới thiệu rộng rãi hơn về nghệ thuật này. Đặc biệt, Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghệ thuật Rô băm của người Khmer và Lễ hội Nghinh Ông tại huyện Trần Đề, giai đoạn 2023-2028” đã được UBND tỉnh Sóc Trăng phê duyệt. Đề án không chỉ hướng đến việc gìn giữ, mà còn khai thác giá trị di sản phục vụ phát triển kinh tế – xã hội bền vững, tạo nền tảng cho phát triển du lịch văn hóa đặc sắc của địa phương.

Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng đã giúp xã Tài Văn thành lập Câu lạc bộ múa Rô băm với 18 thành viên, chủ yếu ở độ tuổi 15-18. Chị Thạch Na Qui, con gái nghệ nhân ưu tú Lâm Thị Hương, hiện là diễn viên của Đoàn Nghệ thuật Khmer Sóc Trăng và là người trực tiếp truyền dạy nghệ thuật múa Rô băm cho các thành viên Câu lạc bộ múa Rô băm xã Tài Văn. “Các bạn trẻ rất yêu thích múa Rô băm nên học rất nhanh và có đam mê thật sự” – chị Na Qui phấn khởi nói.

Ông Thạch Quốc Thái, Trưởng Phòng Văn hóa – Xã hội xã Tài Văn, cho biết nghệ thuật Rô băm đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Xã sẽ tiếp tục quảng bá loại hình nghệ thuật này, từng bước đưa Câu lạc bộ múa Rô băm tham gia trình diễn tại các sự kiện, lễ hội lớn. Việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Rô băm không chỉ góp phần bảo vệ một nét văn hóa đặc sắc mà còn mở ra những cơ hội phát triển mới cho địa phương.

Với những nỗ lực không ngừng, hy vọng rằng nghệ thuật Rô băm sẽ tiếp tục được bảo tồn và phát huy, không chỉ là một nét văn hóa đặc sắc của người Khmer mà còn là một niềm tự hào của tỉnh Sóc Trăng.

]]>