Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã thay đổi chiến lược trong cuộc thương chiến với các quốc gia châu Á. Thay vì tập trung vào việc đưa việc làm và sản xuất trở lại Mỹ, chính quyền Trump đang áp dụng một cách tiếp cận trừng phạt quyết liệt hơn. Điều này có thể dẫn đến việc các công ty Mỹ như Apple và Nvidia phải trả nhiều tiền hơn cho chuỗi cung ứng của họ do những thay đổi trong chính sách thuế quan.

Loạt thuế quan mới không chỉ nhắm vào Trung Quốc mà còn bao gồm cả các quốc gia châu Á khác như Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ, những nơi đã trở thành trung tâm sản xuất điện tử. Các công ty Mỹ đã trải qua những khó khăn khi chính quyền Trump áp thuế đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu. Nhiều công ty đã chuyển sản xuất sang các quốc gia khác để tránh mức thuế cao hơn. Tuy nhiên, với loạt thuế quan mới, các công ty này có thể phải gánh chịu hậu quả từ việc tăng chi phí.

Không chỉ Trung Quốc, mà còn các quốc gia châu Á khác như Ấn Độ, Việt Nam và Thái Lan cũng đang bị nhắm mục tiêu. Apple, một trong những công ty Mỹ lớn nhất, đã báo cáo thu nhập khổng lồ trong quý trước, nhưng giờ đây tương lai có vẻ bất định hơn. Giám đốc điều hành Tim Cook cho biết thuế quan đã khiến Apple thiệt hại 800 triệu đô la trong quý trước và có thể tăng thêm 1,1 tỷ đô la chi phí cho quý tiếp theo.

Các ngành sản xuất tiên tiến như chất bán dẫn cũng đang gặp khó khăn. Đài Loan, nơi sản xuất hơn một nửa số chip của thế giới, đang phải chịu mức thuế 20%. Chip là xương sống của nền kinh tế Đài Loan, nhưng cũng là trọng tâm trong nỗ lực của Mỹ nhằm giành lợi thế về công nghệ so với Trung Quốc.

Cuộc thương chiến này không chỉ ảnh hưởng đến các công ty Mỹ, mà còn đến các gã khổng lồ thương mại điện tử châu Á và các công ty Mỹ phụ thuộc vào người bán và thị trường Trung Quốc. Việc bãi bỏ quy tắc ‘de minimis’ vốn miễn thuế hải quan cho các bưu kiện dưới 800 đô la cũng có thể ảnh hưởng đến các nhà bán lẻ như Shein và Temu.

Tổng thống Trump nói rằng ông đang ủng hộ người Mỹ với những mức thuế này, nhưng trong một thế giới toàn cầu hóa sâu sắc, các công ty và khách hàng Mỹ cũng có thể trở thành nạn nhân. Vẫn tồn tại rất nhiều bất ổn đến nỗi khó có thể biết ai mới thực sự là người chiến thắng.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen dự kiến sẽ có cuộc gặp mặt với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Scotland vào ngày 27/7 tới. Cuộc gặp này diễn ra trong bối cảnh nhiều kỳ vọng được đặt ra rằng hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận khung về thương mại trong cuối tuần này.

Tuy nhiên, ông Trump tỏ ra thận trọng khi dự báo khả năng đạt thỏa thuận thương mại với châu Âu, chỉ khoảng 50% hoặc thấp hơn. Ông cho rằng đây là một thỏa thuận lớn và Liên minh châu Âu (EU) có khả năng đạt được điều này. Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu trong vài tháng qua đã khiến các nhà đầu tư trở nên thận trọng.

Nếu thỏa thuận thương mại được hoàn thiện, nhiều nhà đầu tư có thể sẽ quay lại thị trường. Các nguồn tin từ quan chức và nhà ngoại giao cho biết thỏa thuận có thể bao gồm giảm thuế nhập khẩu về 15% đối với tất cả hàng hóa EU vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép sẽ là 50%. Sự lạc quan của nhà đầu tư khi căng thẳng thương mại hạ nhiệt đã giúp thị trường chứng khoán Mỹ liên tiếp lập đỉnh trong tháng này.

Hiện tại, các nhà đầu tư vẫn đang quan sát tình hình khi hạn chót 1/8 đang đến gần, khi các nước không đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ bị áp mức thuế mới. EU hiện đang chịu thuế 10% với toàn bộ hàng hóa vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép là 50%, xe hơi và phụ tùng xe hơi là 25%. Các loại thuế của Mỹ hiện tác động đến 380 tỷ euro (420 tỷ USD) hàng hóa châu Âu, tương đương khoảng 70% hàng xuất khẩu của khu vực này.

Hy vọng về một thỏa thuận với châu Âu tăng lên sau khi ông Trump thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Nhật Bản hồi đầu tuần. Dự báo thỏa thuận với châu Âu cũng có thể giảm thuế xe hơi về 15%, và mức thuế đối ứng mới có thể về 15% với toàn bộ hàng hóa châu Âu.

Trước đó, {{ Chủ tịch EC }} cũng bày tỏ kỳ vọng về một thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Về phần mình, Mỹ và châu Âu cũng có thể tiếp tục thảo luận về các vấn đề như bảo vệ môi trường và quyền riêng tư của người dùng.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cảnh báo rằng đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ không phải là một nhiệm vụ đơn giản.

Trong một diễn biến mới, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Philippines vào ngày 22-7, sau cuộc gặp gỡ với Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. tại Nhà Trắng. Thỏa thuận này cho phép Mỹ áp mức thuế quan 19% đối với hàng hóa từ Philippines, giảm nhẹ từ mức 20% như dự kiến ban đầu. Đổi lại, Philippines sẽ mở cửa thị trường và áp thuế 0% đối với hàng hóa Mỹ.

Tổng thống Marcos Jr. đánh giá cao thành tựu này, cho rằng mức giảm 1% có vẻ nhỏ nhưng thực sự là một thành công đáng kể trong bối cảnh hiện nay. Các nhà phân tích nhận định rằng thỏa thuận này mang lại sự chắc chắn hơn trong thương mại cho Philippines, một đồng minh lâu đời của Mỹ tại Thái Bình Dương.

Trước đó, Mỹ cũng đã đạt được thỏa thuận tương tự với Indonesia, với mức thuế quan 19% cho hàng hóa Indonesia. Tổng thống Trump tự hào tuyên bố rằng thỏa thuận này cho phép Mỹ bảo vệ hoạt động sản xuất trong nước trong khi vẫn có được quyền tiếp cận thị trường rộng lớn.

Tuy nhiên, thỏa thuận đột phá nhất là với Nhật Bản, khi Tokyo sẽ đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ và Mỹ sẽ nhận được 90% lợi nhuận. Nhật Bản sẽ trả thuế đối ứng với mức 15%. Thỏa thuận này đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà phân tích và kinh tế gia.

Trong bối cảnh hạn chót ngày 1-8 để áp thuế quan cao hơn đang đến gần, các nước châu Á khác đang lo ngại về áp lực cạnh tranh. Hàn Quốc và Đài Loan đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng.

Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa hạ dự báo tăng trưởng cho các nền kinh tế đang phát triển ở châu Á – Thái Bình Dương, còn 4,7% năm 2025 và 4,6% năm 2026. ADB cảnh báo triển vọng khu vực có thể xấu đi nếu căng thẳng thương mại và thuế quan leo thang.

Cuộc đàm phán thương mại giữa các nước đang diễn ra gấp rút trước thời hạn 1-8. Thái Lan hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận với Mỹ về giảm mức thuế quan 36% trước thời hạn này. Các quốc gia khác cũng đang nỗ lực để đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ trước khi hạn chót đến gần.

Các chuyên gia đang theo dõi sát sao diễn biến của các cuộc đàm phán thương mại này, vì chúng có thể ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế của các nước châu Á trong thời gian tới. Một số chuyên gia cho rằng ADB cần phải có các giải pháp hỗ trợ các nền kinh tế đang phát triển để họ có thể đối phó với áp lực cạnh tranh và căng thẳng thương mại.