Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” đang diễn ra tại Hà Nội, giới thiệu những bức tranh cuối đời của họa sĩ Công Quốc Hà, người đã qua đời gần một năm trước. Con gái ông, chị Công Nữ Hoàng Anh, đã mang hơn 30 tác phẩm từ Thụy Điển về Việt Nam để trưng bày, như một cách để kết nối di sản hội họa của ông với công chúng quê nhà.

Những bức tranh này, phần lớn là khổ lớn, mang đậm nội tâm và sắc màu lạc quan, thể hiện phong cách đặc trưng của họa sĩ Công Quốc Hà. Triển lãm này không còn là những triển lãm do chính ông tổ chức như trước đây, mà diễn ra lặng lẽ nhưng đầy xúc cảm, dưới sự chuẩn bị của con gái ông.

Chị Hoàng Anh đã chọn lọc các tác phẩm theo cảm xúc cá nhân và sự hòa hợp với không gian, thay vì sắp xếp theo tuyến đề tài hay giai đoạn. Người xem có dịp thấy lại một Công Quốc Hà quen thuộc với những đề tài gắn bó suốt sự nghiệp như phụ nữ và phố cổ Hà Nội, đồng thời khám phá một khía cạnh mới mẻ qua các bức tranh vẽ ngựa, mèo, hoa.

Đặc biệt, nhiều tác phẩm được sáng tác trong những năm cuối đời cho thấy sự chuyển biến rõ nét về phong cách, với màu sắc tươi sáng hơn, đường nét tự do, phóng khoáng hơn, mang đậm chất trừu tượng và tinh thần bay bổng. Một trong những tác phẩm đáng chú ý là bức tranh “Hà Nội tháng 7/2021” vẽ phố cổ Hà Nội vào những ngày giãn cách vì đại dịch Covid-19, khung cảnh vừa vắng lặng vừa rực rỡ, với hình ảnh chú mèo thong dong bước trên con đường rát vàng.

Theo chị Hoàng Anh, đó chính là biểu tượng tinh thần lạc quan mà bố chị luôn theo đuổi trong nghệ thuật cũng như cuộc sống. Ông từng dặn các con: “Khó khăn nhất là thời điểm tốt nhất để thành công”. Hiện gia đình chỉ còn rất ít tác phẩm thuộc dòng tranh hoa của hoạ sĩ Công Quốc Hà, dù đây là chủ đề từng được nhiều nhà sưu tập quan tâm và tìm kiếm.

Tranh phố cổ Hà Nội chiếm số lượng lớn nhất, gần bằng tất cả các đề tài khác cộng lại, tiếp theo là tranh về phụ nữ. Nếu như trước đây, ông chọn 2 đề tài này để đáp ứng thị hiếu thị trường, thì ở giai đoạn cuối đời, ông quay lại với chúng bằng phong cách trừu tượng, giàu chiều sâu nội tâm và trải nghiệm cá nhân, như một cách vẽ cho chính mình.

Trong loạt tranh cuối ấy, có một bức mang tên “Nâng thế giới theo cách của riêng mình”, như một tuyên ngôn khép lại hành trình nghệ thuật của người họa sĩ từng sống rất tận hiến với nghề. Để khép lại buổi trưng bày, vào 17h ngày 2/8, gia đình họa sĩ sẽ phối hợp tổ chức một chương trình nghệ thuật kết hợp hội họa, âm nhạc và thời trang. Đây được xem như lời chào tạm biệt gửi đến những người yêu mến ông.

Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” mở cửa đến hết ngày 2/8 tại 136 Hàng Trống, Hà Nội. Hoạ sĩ Công Quốc Hà (1955-2024) đã ghi dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông tốt nghiệp chuyên ngành sơn mài tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp (nay là Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội) năm 1979.

Họa sĩ Công Quốc Hà có phong cách đặc trưng với đường nét tối giản, bố cục chắt lọc và mảng màu tươi sáng. Các đề tài chủ đạo trong tranh của ông gồm phụ nữ, phố cổ Hà Nội và hoa. Ngoài hội họa, ông còn tham gia minh họa cho nhiều báo, tạp chí trong nước. Trước khi qua đời vào cuối năm 2024, ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân trong và ngoài nước…

Nghệ thuật sơn mài truyền thống của Việt Nam đang được tiếp tục phát huy và nâng tầm bởi thế hệ trẻ ngày nay. Với nỗ lực bảo tồn và phát triển dòng nghệ thuật đặc trưng này, họa sĩ Chu Nhật Quang đã và đang tạo nên những dấu ấn sâu đậm trong lĩnh vực hội họa Việt Nam.

Họa sĩ Chu Nhật Quang là một cái tên nổi bật trong giới hội họa Việt Nam, đã và đang tiếp tục hành trình của mình trong việc tái hiện lịch sử dân tộc qua nghệ thuật sơn mài. Sau thành công của triển lãm “Dấu thiêng” tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long vào năm 2024, họa sĩ Chu Nhật Quang chuẩn bị giới thiệu 20 tác phẩm sơn mài khổ lớn tại triển lãm “Mùa xuân Độc lập” nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Quá trình sáng tạo của họa sĩ Chu Nhật Quang bắt nguồn từ niềm đam mê và tình yêu với nghệ thuật sơn mài truyền thống của dân tộc. Với 7 năm theo học nghệ thuật ở nước ngoài và tiếp thu tư duy hội họa phương Tây, nhưng Chu Nhật Quang đã lựa chọn sơn mài truyền thống của Việt Nam. Sự đam mê này đã được hun đúc từ những ngày tháng sống trong không gian căn hộ chật chội ở ngõ nhỏ Hà Nội của ông nội, Nghệ sĩ Nhân dân Chu Mạnh Chấn và cha, Nghệ sĩ Ưu tú Chu Lượng, hai họa sĩ sơn mài nổi tiếng.

Họa sĩ Chu Nhật Quang đã tìm tòi và phát huy kỹ thuật làm vóc tranh và tạo màu sơn mài truyền thống. Anh đã vượt qua được những giới hạn của sơn mài truyền thống để tạo ra nhiều màu thể hiện trong tranh. Không chỉ vậy, anh còn mạnh dạn tìm tòi và nghiên cứu thể hiện sơn mài trên những bức vóc khổ lớn liền khối từ nguyên liệu tái chế.

Triển lãm “Mùa xuân Độc lập” sẽ diễn ra tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, bao gồm 20 bức tranh cỡ lớn, trong đó có những bức lên tới gần 20m2. Nội dung của triển lãm giống như một hành trình qua từng sự kiện tiêu biểu của lịch sử dân tộc, với hình khối kiến trúc mang vẻ đẹp đặc trưng vùng, miền trong sự thống nhất chung của văn hóa dân tộc.

Điểm nhấn của triển lãm là các tác phẩm sơn mài hai mặt “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập” và “Bắc Nam thống nhất”, mỗi bức nặng 2 đến 3 tấn. Hình tượng vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc được thể hiện sinh động, khắc họa tầm vóc trí tuệ, sự bao dung cùng tình cảm của Người với đất nước và nhân dân.

Cùng với đó là loạt tranh khổ lớn mang tên “Con đường Bác Hồ”, tái hiện hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bức chân dung sơn mài lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc năm 1920 cũng là một điểm nhấn của triển lãm, với hình ảnh phía trước là chân trời giải phóng rộng mở cho dân tộc.

Theo Nghệ sĩ Ưu tú Chu Lượng, “Cái hay và độc đáo là Quang sáng tạo tranh về đề tài lịch sử dưới con mắt cũng như cách hiểu của những người trẻ hôm nay. Tôi rất mừng vì họ đã biết cảm nhận, nghĩ về lịch sử đúng hướng và đã bắt đầu kế tiếp chúng tôi gánh trên vai trách nhiệm người nghệ sĩ với đất nước và dân tộc”. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, họa sĩ Chu Nhật Quang và các nghệ sĩ trẻ đang góp phần bảo tồn và phát huy nghệ thuật sơn mài truyền thống, đồng thời tạo nên những dấu ấn mới trong lịch sử hội họa Việt Nam.

Họa sĩ Lê Thiết Cương đã trở thành một cái tên quen thuộc và nổi bật trong giới hội họa Việt Nam. Sinh năm 1962, Lê Thiết Cương đã bắt đầu sự nghiệp học tập của mình tại trường Sân khấu – Điện ảnh Việt Nam ở Hà Nội từ năm 1985 đến năm 1990. Đây là giai đoạn nền tảng quan trọng giúp anh phát triển tài năng và định hình phong cách nghệ thuật độc đáo của mình.

Với tài năng và sự sáng tạo không ngừng, Lê Thiết Cương đã trở thành một trong số ít những họa sĩ có phong cách tối giản tên tuổi tại Việt Nam. Không chỉ hoạt động trong lĩnh vực hội họa, anh còn tham gia vào nhiều lĩnh vực báo chí, đặc biệt là về các đề tài văn hóa và nghệ thuật. Sự đa dạng trong hoạt động nghệ thuật đã giúp Lê Thiết Cương thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến văn hóa và nghệ thuật Việt Nam.

Các tác phẩm của Lê Thiết Cương, như ‘Nhà và Người’, ‘Trò chuyện với hội họa’, và ‘Trong hạt thóc có hạt gạo’, là tập hợp những bài viết của họa sĩ về văn hóa Việt trong những năm gần đây. Những tác phẩm này không chỉ thể hiện tài năng của anh mà còn cho thấy sự quan tâm của anh đến văn hóa và nghệ thuật. Qua các tác phẩm này, Lê Thiết Cương đã thể hiện góc nhìn sâu sắc và cảm nhận tinh tế về cuộc sống và văn hóa Việt Nam.

Tôi đã có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với họa sĩ Lê Thiết Cương trong nhiều dịp. Anh là một người nghệ sĩ chân thực, sống và sáng tạo tự do theo cách riêng của mình. Sự gắn bó và sẻ chia giữa Lê Thiết Cương và nhà thơ Nguyễn Thụy Kha trong nhiều năm qua đã tạo nên một mối quan hệ bền chặt trong lĩnh vực nghệ thuật. Quán La Cà, 24 Lý Quốc Sư, Hà Nội, là nơi hai nghệ sĩ thường xuyên gặp gỡ và thảo luận về thi ca, nhạc, và họa.

Qua những cuộc trò chuyện và làm việc với Lê Thiết Cương, tôi đã học được bao điều về nhân cách của người nghệ sĩ đích thực giữa thời này. Tài năng và phong cách độc đáo của Lê Thiết Cương đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển của nghệ thuật Việt Nam, đặc biệt là hội họa mang phong cách tối giản. Phong cách tối giản của anh không chỉ thể hiện sự tinh tế mà còn thể hiện sự sâu sắc trong tư duy nghệ thuật.

Lê Thiết Cương đã chia sẻ về quá trình hình thành phong cách tối giản của mình. Anh đã nhận được sự giúp đỡ của nhà thơ Đặng Đình Hưng, người đã giúp anh ‘khai nhãn’ và khám phá phong cách tối giản. Sự giúp đỡ này đã trở thành một phần quan trọng trong hành trình nghệ thuật của Lê Thiết Cương, giúp anh xây dựng phong cách riêng biệt và được công nhận.

Phong cách của Lê Thiết Cương được định hình bởi nét độc đáo và sự tối giản tinh tế. Anh đã trở thành một trong số ít những họa sĩ có phong cách riêng biệt và được công nhận trong giới hội họa Việt Nam. Cuộc sống của Lê Thiết Cương không chỉ là câu chuyện của một họa sĩ thành công mà còn là hành trình của một người nghệ sĩ chân thực, sống và sáng tạo tự do theo cách riêng của mình.