Nghệ nhân phục chế tranh: Đam mê kỹ thuật và giá trị nghệ thuật vĩnh cửu

Linh — Fri, 05 Sep 2025 05:08:59 +0000

Hiền Nguyễn, một kiến trúc sư đã chuyển nghề thành phục chế tranh, đã trở về Việt Nam vào năm 2020 và trở thành một trong những cái tên tiên phong trong lĩnh vực phục chế nghệ thuật. Với nền tảng kiến trúc và niềm đam mê kỹ thuật, chị đã tìm thấy sự say mê trong việc tạo ra những giá trị vượt thời gian và lịch sử nghệ thuật.

Nghề phục chế tranh thường gặp phải những ngộ nhận nào?

Trong một cuộc trò chuyện gần đây, Hiền chia sẻ về hành trình của mình, từ việc học tập và làm việc tại Pháp đến việc trở về Việt Nam và mở xưởng phục chế tại TP.HCM. Chị cho biết rằng quyết định trở về Việt Nam là một sự tình cờ, và chị đã bị thu hút bởi tiềm năng của thị trường nghệ thuật Việt Nam. “Tôi đã tìm hiểu về thị trường nghệ thuật Việt Nam và nhận thấy rằng vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác. Đó là lý do tôi quyết định trở về và theo đuổi đam mê của mình.”

Phẩy bù màu trên tranh sơn dầu

Khi nói về ngành phục chế tại Việt Nam, Hiền cho biết rằng chị đã thấy những thay đổi đáng kể trong 5 năm qua. “Thời điểm tôi trở về Việt Nam, khái niệm phục chế, bảo quản tác phẩm hầu như vô cùng xa lạ. Hiện tại, thuật ngữ này đã được đề cập một cách tự nhiên hơn, truyền thông báo chí cũng nhắc đến nhiều hơn, đồng nghĩa rằng sự chú ý, quan tâm từ phía nhà sưu tập và công chúng cũng đã nhiều hơn.”

Hiền cũng chia sẻ về những thách thức và khó khăn trong việc phục chế tranh, bao gồm việc phải kiên nhẫn, tỉ mỉ và không được “nổi nóng” với tác phẩm. “Mỗi tác phẩm đều có một câu chuyện riêng, và việc phục chế không chỉ là sửa chữa những hư hỏng mà còn là bảo vệ và giữ gìn những giá trị nghệ thuật của tác phẩm.”

Tại sao vẫn chưa biết là mình đang ở đâu?

Chị cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo quản và phục chế tranh, không chỉ để kéo dài tuổi thọ của tác phẩm mà còn để tăng tính thanh khoản của tranh trên thị trường. “Khi một tác phẩm được phục chế và bảo quản tốt, nó không chỉ giữ gìn được giá trị nghệ thuật mà còn tăng giá trị kinh tế.”

Tháo veneer cũ trên một bức sơn dầu có từ thế kỷ XIX

Với việc mở xưởng phục chế và tổ chức các workshop, Hiền hy vọng sẽ phổ biến nghề phục chế đến với số đông và giúp mọi người hiểu hơn về hội họa. “Tôi muốn giúp mọi người hiểu rằng phục chế không chỉ là một nghề, mà còn là một nghệ thuật. Và tôi tin rằng ngành phục chế sẽ giúp kéo dài tuổi thọ và chất lượng của tác phẩm nghệ thuật, từ đó đóng góp vào sự phát triển của thị trường mỹ thuật Việt Nam.”

Ngành học của chị hẳn là rất… tốn kém?

Là một phần của chuyên đề Women in Art, Hiền Nguyễn là một trong những phụ nữ tài năng và kiên trì đã tạo nên những bước rẽ mới trong lĩnh vực nghệ thuật. Bằng tài năng và góc nhìn riêng, chị đã góp thêm sắc màu và tín hiệu tích cực cho bức tranh đang còn nhiều sáng tối của thị trường nghệ thuật Việt Nam.

Đâu là tác phẩm làm khó chị nhất?

Kiến trúc sư dùng Google Maps tìm mộ liệt sĩ sau 60 năm mất tích

Linh — Sun, 17 Aug 2025 08:24:11 +0000

Câu chuyện về một người đàn ông Mỹ tên Bob Connor và kiến trúc sư Nguyễn Xuân Thắng tại Việt Nam đã làm sáng tỏ một phần lịch sử đau thương của chiến tranh. Vào ngày 3/10/2016, Bob Connor đã để lại một bình luận trên một bức ảnh không ảnh sân bay Biên Hòa, Đồng Nai, mà kiến trúc sư Nguyễn Xuân Thắng đã sưu tầm và đăng lên mạng web 10 năm trước.

Ông Nguyễn Xuân Thắng với hai bức không ảnh trước – sau của khu vực được cho có hố chôn tập thể trận sông Thao, Trảng Bàng, Tây Ninh. Ảnh: Lê Tuyết

Bức ảnh đó đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc hành trình tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh của ông Thắng. Sau khi liên hệ với Bob Connor qua email, ông Thắng đã biết rằng Bob từng là thượng sĩ, có nhiệm vụ bảo vệ sân bay Biên Hòa. Không chỉ vậy, Bob còn kết nối với chỉ huy bay, đại úy Martin E. Strones, người đã có mặt vào ngày 2 và 3/1/1968, khi chôn các chiến sĩ phía Việt Nam.

Ông Nguyễn Xuân Thắng (bên phải) trong lần tham gia tìm kiếm liệt sĩ ở An Hoà, Quảng Nam (cũ). Ảnh: Nhân vật cung cấp

Các thông tin này đã được gửi đến đại tá Mai Xuân Chiến, Phó chính ủy Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai. Qua những email qua lại, Bob và Martin cho biết họ sẽ sớm sang Việt Nam để trực tiếp chỉ ra vị trí các hố chôn. Và vào ngày 17/4/2017, lực lượng tìm kiếm đã tìm thấy hố chôn tập thể của 150 chiến sĩ Tiểu đoàn 1, Tiểu đoàn 2 thuộc Trung đoàn 4, Sư đoàn 5 và Đại đội đặc công Biên Hòa hy sinh trong chiến dịch Tết Mậu Thân 1968.

Sự kiện này đã trở thành một bước ngoặt quan trọng đối với ông Thắng trong việc sử dụng không ảnh để tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh. Ông đã và đang sử dụng không ảnh để tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh Việt Nam. Ông đã sưu tầm hàng chục nghìn không ảnh và bản đồ, tập trung vào tìm kiếm các hố chôn tập thể vốn xuất hiện sau những giao tranh của đôi bên.

Quá trình xử lý không ảnh cần kết hợp cả kỹ thuật, công nghệ, kiến thức lịch sử và lời kể nhân chứng. Nếu địa hình thay đổi nhiều, ông chồng ảnh qua từng giai đoạn để khoanh vùng vị trí hố chôn. Với nhân chứng, càng nhiều nguồn càng tốt để bổ sung những sai lệch qua thời gian.

Đến nay, đã có khoảng 600 liệt sĩ ở nhiều hố chôn tập thể khắp các chiến trường được tìm thấy từ dữ liệu của ông và bạn bè cung cấp. Tuy nhiên, theo ông Thắng, so với số hồ sơ đang thu thập, số mộ được tìm thấy chỉ tương ứng 20-30%, một con số quá ít và nhiều day dứt.

Đại tá Mai Xuân Chiến, người gắn bó với ông Thắng từ sự kiện sân bay Biên Hòa và nhiều cuộc tìm kiếm khác cho đến khi về hưu, cho rằng ngay cả người trong ngành cũng không phải ai cũng làm được như Thắng. Ông Thắng và cộng sự đã giúp mở ra hướng đi mới trong tìm kiếm mộ liệt sĩ, kết hợp giữa dữ liệu Mỹ – Việt, tiếp nhận thông tin từ nhân chứng là những cựu binh bên kia chiến tuyến và tính chính xác, khoa học của không ảnh lịch sử.

Kiến trúc sư – Lamnghethuat.com

Nghệ nhân phục chế tranh: Đam mê kỹ thuật và giá trị nghệ thuật vĩnh cửu

Kiến trúc sư dùng Google Maps tìm mộ liệt sĩ sau 60 năm mất tích