Tình trạng “bắt cóc online” nhắm vào học sinh, sinh viên đang ngày càng gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong dư luận. Những kẻ xấu đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, khiến nạn nhân tự cách ly và thực hiện các hành động theo yêu cầu của chúng mà không cần tiếp cận trực tiếp.

Thực tế gần đây cho thấy, thanh thiếu niên đang trở thành mục tiêu dễ dàng của tội phạm mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là hệ quả của việc thế giới ảo dần lấn át thế giới thực. Tiến sĩ Đặng Vũ Cảnh Linh, phó viện trưởng Viện Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng: “Thế giới ảo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng sống và kiến thức cần thiết, các em sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.”

Thủ đoạn của tội phạm mạng là khai thác sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với kịch bản được dàn dựng công phu. Chúng nhắm vào những nhóm dễ tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ và đặc biệt là trẻ em. Các đối tượng thường tiếp cận trẻ vị thành niên một cách có hệ thống, đánh vào những “lỗ hổng” trong nhận thức, sự thiếu kinh nghiệm sống, hiểu biết hạn chế về pháp luật và tâm lý chưa ổn định.

Để bảo vệ thế hệ trẻ, vai trò của gia đình được đặt lên hàng đầu. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của con để định hướng, chia sẻ và trang bị kỹ năng và kiến thức sống cần thiết. Việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên cần được đẩy mạnh từ cả gia đình và nhà trường.

Cần tạo ra nhiều sân chơi, hoạt động xã hội lành mạnh, môi trường giao tiếp thực tế giúp các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy biến động. Về mặt pháp luật, cần tăng cường chế tài xử phạt mạnh mẽ hơn để đủ sức răn đe, đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, kiểm soát hiệu quả các luồng thông tin trên mạng. Chính phủ Việt Nam đang tích cực triển khai các biện pháp để ngăn chặn tội phạm mạng.

Mỗi người cần tự bảo vệ mình trước tội phạm mạng bằng cách giữ sự tỉnh táo khi giao tiếp trên môi trường mạng, đặc biệt với người lạ. Cần thường xuyên cập nhật thông tin thời sự, chính trị, pháp luật để nâng cao nhận thức, tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo. Cục An toàn Thông tin cũng đã đưa ra nhiều cảnh báo và hướng dẫn về cách phòng tránh tội phạm mạng.

Trong thời đại hiện nay, việc phát triển kỹ năng cho con trẻ thông qua các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu sáng tạo đã trở thành một phần quan trọng trong quá trình giáo dục, bên cạnh việc đầu tư cho con học kiến thức phổ thông tại trường học. Các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật, mà còn kích thích khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề.

Đặc biệt, các lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo, nhảy múa, biểu diễn, ca hát đang được các em thiếu nhi yêu thích và phụ huynh lựa chọn cho con theo học. Các lớp học này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật, mà còn giúp trẻ tự tin hơn, hòa nhập được với các bạn và có thêm nhiều cơ hội được tham gia các buổi biểu diễn.

Một trong những ví dụ điển hình là lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo của Cô Quyên tại phường Sơn Đông. Tại đây, các bé từ 4-12 tuổi được học vẽ với nhiều cấp độ từ làm quen đến pha màu, tô màu, vẽ theo chủ đề. Cô giáo thực hiện vai trò như người hướng dẫn cơ bản và gợi mở để các bé có thể tự do phát triển khả năng nghệ thuật theo cách riêng.

Giáo viên phụ trách lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo, cô Trương Thị Quyên, cho biết việc tiếp cận hội họa giúp trẻ tự do và sớm bước vào chặng đường khám phá thế giới từ chính cuộc sống muôn màu xung quanh. Việc học mỹ thuật, thủ công sáng tạo giúp trẻ vừa chơi vừa học hỏi lẫn nhau, và phát triển những khả năng riêng của bản thân.

Nhiều phụ huynh đánh giá cao việc cho con tham gia các lớp năng khiếu, kỹ năng này, giúp con được giải trí, tự tin hơn và có thêm nhiều trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở. Tuy nhiên, việc lựa chọn cho con tham gia các lớp học kỹ năng sống và trải nghiệm cần dựa trên niềm đam mê, sở thích, sự hứng thú của con.

ThS Hà Hoàng Hiếu, Tổng Giám đốc Hệ thống Giáo dục SAM EDTECH, cho biết các hoạt động phát triển kỹ năng mềm, kỹ năng sống cho thiếu nhi hiện nay được tổ chức rất nhiều, với các hình thức đa dạng như thao giảng trên lớp, sinh hoạt chuyên đề tại sân trường, hoặc các hoạt động nghệ thuật, thể thao, thủ công, STEM, trải nghiệm thực tế.

Thông qua các hoạt động này, trẻ được rèn luyện, giúp phát triển tư duy và nhận thức cá nhân, khám phá bản thân, xác định điểm mạnh, điểm yếu, hình thành lối tư duy tích cực, chủ động trong học tập và cuộc sống. Việc đẩy mạnh các hoạt động này cũng giúp trẻ mở rộng kết nối bạn bè, gia tăng trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở.

Nhà xuất bản (NXB) Phụ nữ Việt Nam vừa phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Sóc Trăng, Hội LHPN huyện Kế Sách và Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Trung học cơ sở huyện Kế Sách tổ chức “Mô hình truyền thông giới thiệu sách dự án8”. Đây là một hoạt động thuộc dự án “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, nằm trong chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nâng cao nhận thức về bình đẳng giới cho học sinh dân tộc thiểu số

Buổi tọa đàm “Mô hình truyền thông giới thiệu sách” có sự tham gia của các em học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Trung học cơ sở huyện Kế Sách. Tại đây, các em được giới thiệu những câu chuyện nhằm thay đổi định kiến giới và khuôn mẫu giới, qua đó nâng cao nhận thức về bình đẳng giới và kỹ năng sống.

Bà Khúc Thị Hoa Phượng – Giám đốc, Tổng biên tập NXB Phụ nữ Việt Nam

Chương trình này nhằm giúp phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc miền núi, vùng sâu, vùng xa có thêm kiến thức về bình đẳng giới, mở rộng và nâng cao kiến thức nuôi dạy con, cũng như rèn kỹ năng sống và phòng chống bạo lực, xâm hại.

Nhân dịp này, NXB Phụ nữ Việt Nam đã trao tặng tủ sách cho Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Trung học cơ sở huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng trị giá 25 triệu đồng.

NXB Phụ nữ Việt Nam trao tặng tủ sách trị giá 25 triệu đồng

Thầy Kiêm Hươl, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS huyện Kế Sách, bày tỏ: “Đây không chỉ đơn thuần là những cuốn sách, mà còn là những hành trang tri thức, những câu chuyện truyền cảm hứng, giúp các em học sinh nhận diện rõ hơn các khuôn mẫu giới, định kiến giới đang tồn tại trong cộng đồng.”

NXB Phụ nữ Việt Nam hy vọng mỗi em học sinh tại đây sẽ đều là “Thủ lĩnh của sự thay đổi” để thay đổi chính mình trong học tập, rèn luyện và giúp xây dựng quê hương mình ngày càng văn minh, giàu đẹp.

Các em học sinh hào hứng tại buổi tọa đàm