Bộ Y tế đang lấy ý kiến về dự thảo Luật An toàn thực phẩm sửa đổi, trong đó đề xuất áp dụng tiêu chuẩn quốc tế cho sản xuất thực phẩm dành cho trẻ em dưới 36 tháng tuổi. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn cho các sản phẩm dinh dưỡng quan trọng này.

Cụ thể, các cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, thực phẩm bổ sung và các sản phẩm có nguy cơ cao sẽ phải tuân thủ một trong các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm. Các tiêu chuẩn này bao gồm tiêu chuẩn thực hành tốt sản xuất thực phẩm, nguyên liệu làm thực phẩm (GMP); Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP); Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO; Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (IFS); Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm (BRC); Chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm (FSSC) hoặc tương đương.

Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế này nhằm nâng cao chất lượng và an toàn của các sản phẩm thực phẩm dành cho trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 36 tháng tuổi. Đây là giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ, và việc đảm bảo an toàn thực phẩm là tối quan trọng.

Dự thảo Luật An toàn thực phẩm sửa đổi cũng bổ sung các quy định về truy xuất nguồn gốc và kiểm soát quảng cáo. Các sản phẩm có nguy cơ cao và trung bình sẽ phải đăng ký lưu hành, và chủ sở hữu số đăng ký phải chịu trách nhiệm quản lý sản phẩm trong toàn bộ quá trình từ sản xuất, nhập khẩu đến lưu thông.

Người tiêu dùng cũng sẽ có quyền truy xuất nguồn gốc thực phẩm khi có yêu cầu, không chỉ khi có yêu cầu từ cơ quan quản lý hoặc khi phát hiện sản phẩm không an toàn. Dự luật cũng nghiêm cấm các hành vi quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn và yêu cầu công khai mối quan hệ tài trợ khi sử dụng người có ảnh hưởng để quảng cáo.

Dự án Luật An toàn thực phẩm sửa đổi dự kiến được Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 tới. Việc sửa đổi luật này hy vọng sẽ giúp nâng cao chất lượng và an toàn của các sản phẩm thực phẩm trên thị trường, bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em.

Trong thời gian gần đây, việc quảng cáo thực phẩm chức năng trên mạng xã hội đã trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Những hình ảnh bác sĩ, áo blouse trắng xuất hiện dày đặc trong các đoạn clip quảng cáo sản phẩm đã làm dấy lên mối quan ngại về tính xác thực và độ tin cậy của các quảng cáo này. Tuy nhiên, với sự ra đời của Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) mà Chính phủ đang lấy ý kiến, có thể nói thời kỳ mập mờ này sẽ sớm kết thúc.

Dự thảo luật này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc quản lý quảng cáo thực phẩm, đặc biệt là trên môi trường số – nơi đã trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho những nội dung đánh vào niềm tin và tâm lý lo sợ bệnh tật của người tiêu dùng. Bằng cách đưa ra các quy định rõ ràng và siết chặt hơn, dự thảo luật này kỳ vọng sẽ đem lại một môi trường quảng cáo lành mạnh và an toàn hơn cho người tiêu dùng.

Quảng cáo thực phẩm chức năng trên mạng xã hội thời gian qua thường thiếu tính minh bạch và kiểm chứng, khiến người tiêu dùng khó phân biệt giữa thông tin thật và giả. Sự xuất hiện của các hình ảnh bác sĩ và nhân vật có uy tín trong các quảng cáo này đã tạo ra một ấn tượng sai lệch về tính xác thực của sản phẩm. Điều này không chỉ gây ra những hiểu lầm về sản phẩm mà còn làm ảnh hưởng đến uy tín của ngành y tế và các chuyên gia y khoa.

Trước bối cảnh này, Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) đề xuất các biện pháp kiểm soát quảng cáo thực phẩm trên môi trường số. Theo đó, các tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về nội dung và hình thức quảng cáo, đồng thời phải có trách nhiệm chứng minh tính xác thực của thông tin quảng cáo khi được cơ quan chức năng yêu cầu.

Một điểm đáng chú ý trong dự thảo luật này là yêu cầu các quảng cáo thực phẩm phải được cơ quan có thẩm quyền kiểm định và cấp phép trước khi được phép xuất hiện trên thị trường. Điều này sẽ giúp sàng lọc và loại bỏ những quảng cáo thiếu tính xác thực, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng khỏi những thông tin sai lệch.

Việc siết chặt quản lý quảng cáo thực phẩm trên mạng xã hội không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và cạnh tranh. Các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thực phẩm chức năng sẽ phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt hơn, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

Cuối cùng, việc Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) được ban hành và có hiệu lực sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. Đồng thời, nó cũng thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng.

Luật An toàn thực phẩm hiện hành đã được triển khai hơn 12 năm, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phát triển đa dạng và phức tạp. Theo Bộ Y tế, một số quy định trong luật hiện hành còn thiếu tính đồng bộ, nhiều nội dung không còn phù hợp với thực tiễn và chưa theo kịp sự phát triển của ngành thực phẩm cũng như xu hướng hội nhập quốc tế.

Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn còn sự chồng chéo và chưa thống nhất, dẫn đến việc giám sát và kiểm tra chất lượng thực phẩm, đặc biệt là nhóm thực phẩm chức năng và thực phẩm bổ sung, còn nhiều lỗ hổng. Công tác hậu kiểm sau khi cơ sở tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm chưa thực sự hiệu quả. Tình trạng thực phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Một trong những vấn đề quan trọng khác là vẫn còn thiếu cơ chế thu hồi giấy chứng nhận hoặc tạm dừng cung cấp dịch vụ công đối với các cơ sở vi phạm. Việc phân định trách nhiệm giữa cơ sở sản xuất và đơn vị đứng tên công bố sản phẩm chưa rõ ràng, dễ gây khó khăn trong xử lý vi phạm.

Trước những yêu cầu cấp thiết này, Bộ Y tế đã tổng kết toàn diện việc thực hiện Luật An toàn thực phẩm, chỉ ra những bất cập và xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi. Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) gồm 11 chương và 51 điều, đề cập đầy đủ các nội dung như quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong bảo đảm an toàn thực phẩm; điều kiện sản xuất, kinh doanh; hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu; quảng cáo, ghi nhãn; kiểm nghiệm, đánh giá nguy cơ và quản lý rủi ro; thông tin truyền thông và vai trò quản lý nhà nước.

Để hoàn thiện dự thảo luật một cách chặt chẽ và bài bản, Bộ Y tế đã yêu cầu các bộ, ngành trung ương tiếp tục đóng góp ý kiến, đồng thời chỉ đạo sở y tế các tỉnh, thành phố nhanh chóng tham mưu cho UBND cấp tỉnh có văn bản góp ý gửi về Bộ Y tế để kịp tổng hợp, trình Chính phủ và Quốc hội đúng tiến độ. Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 10/2025.

Trong quá trình hoàn thiện, một trong những nội dung trọng tâm được chú ý là làm rõ đầu mối quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền rõ ràng, tăng cường hậu kiểm, kiểm soát chất lượng lưu thông và áp dụng công nghệ thông tin trong truy xuất nguồn gốc, quản lý dữ liệu, đánh giá nguy cơ và cảnh báo rủi ro. Dự thảo cũng đề xuất tăng cường mức xử phạt hành chính, quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh thực phẩm qua mạng, xác định rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành trong quá trình tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, nhiều ý kiến cho rằng cần có hướng dẫn chi tiết, phân loại rõ ràng các hành vi vi phạm để áp dụng mức phạt phù hợp. Những hành vi ít nghiêm trọng không nên bị xử phạt ở mức quá cao nhằm tránh gây áp lực không cần thiết cho các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, hàng quán vỉa hè. Thay vào đó, cần chú trọng đến các hình thức hỗ trợ, hướng dẫn chuyển đổi, nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ quy định pháp luật.

Cùng với đó, việc huy động cộng đồng tham gia giám sát an toàn thực phẩm cũng được xem là giải pháp quan trọng. Các cơ chế như đường dây nóng, tiếp nhận phản ánh từ người dân, khen thưởng người tố giác vi phạm sẽ giúp nâng cao hiệu quả giám sát xã hội và thúc đẩy tính minh bạch trong quản lý thực phẩm.

Bộ Y tế đang lấy ý kiến về dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) nhằm giải quyết các hạn chế, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật An toàn thực phẩm hiện hành. Sau hơn 15 năm thực thi, Luật An toàn thực phẩm đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng cũng phát sinh nhiều tồn tại, vướng mắc, bất cập cần được giải quyết.

Một trong những vấn đề bất cập là một số quy định còn chưa bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, không còn bảo đảm tính khả thi trên thực tiễn. Hệ thống quản lý chưa kiểm soát được chất lượng của sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm chức năng trong quá trình sản xuất, lưu thông trên thị trường. Điều này cho thấy cần có sự điều chỉnh, cải thiện trong quy trình quản lý và giám sát an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, hệ thống quản lý, mô hình tổ chức bộ máy quản lý về an toàn thực phẩm trên toàn quốc chưa tinh gọn, thống nhất, chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao. Công tác hậu kiểm, kiểm tra, giám sát sau khi thực phẩm tự công bố và đăng ký bản công bố còn chưa thường xuyên; tình trạng thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng diễn ra phổ biến gây bức xúc dư luận. Những vấn đề này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tăng cường hiệu quả quản lý và giám sát thị trường thực phẩm.

Để giải quyết những bất cập trên, dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) đề xuất bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Cụ thể, quảng cáo thực phẩm sai sự thật, gây nhầm lẫn đối với người tiêu dùng; sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, danh nghĩa của các đơn vị, cơ sở y tế, nhân viên y tế, ý kiến của người bệnh, lời nói, bài viết của nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm. Những quy định này nhằm nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động quảng cáo và kinh doanh thực phẩm.

Dự thảo cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung mức tiền phạt cụ thể đối với hành vi vi phạm hành chính. Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường và khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật. Mức phạt tiền đối với vi phạm hành chính được thực hiện theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Mức phạt tiền tối đa là 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức, trừ trường hợp áp dụng mức phạt cao nhất theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính mà vẫn còn thấp hơn 7 lần giá trị thực phẩm vi phạm thì mức phạt được áp dụng không quá 7 lần giá trị thực phẩm vi phạm.

Việc xây dựng Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) là rất cần thiết nhằm giải quyết kịp thời các hạn chế, vướng mắc, bất cập trong các quy định của Luật; xác định và đề cao trách nhiệm của cơ quan quản lý, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thực phẩm, nâng cao hiệu quả bảo đảm an toàn và chất lượng sản phẩm thực phẩm. Dự thảo Luật kỳ vọng sẽ tạo ra một khung pháp lý toàn diện và hiệu quả hơn, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và nâng cao chất lượng sản phẩm thực phẩm trên thị trường.