Sự ra đời của Trường Mỹ thuật Đông Dương vào năm 1925 tại Hà Nội đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Với sự lãnh đạo của hoạ sĩ người Pháp Victor Tardieu, trường này đã trở thành nền tảng đào tạo mỹ thuật chính quy đầu tiên tại Việt Nam theo bài bản phương Tây. Trong hơn 20 năm hoạt động, trường đã đào tạo trên 100 sinh viên tốt nghiệp chất lượng cao, nhiều người trong số đó đã trở thành họa sĩ nổi tiếng thế giới.

Những cái tên tiêu biểu như Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Phan Chánh, Vũ Cao Đàm đã góp phần tạo nên một giai đoạn rực rỡ trong lịch sử phát triển mỹ thuật Việt Nam. Đó là thời kỳ tinh thần thử nghiệm và sự giao thoa giữa nghệ thuật phương Đông cổ truyền và lối vẽ hàn lâm của Châu Âu đã tạo nên những tác phẩm đặc sắc. Các nghệ sĩ này đã tạo ra những tác phẩm mang đậm bản sắc Việt Nam, đồng thời cũng thể hiện sự ảnh hưởng của phương Tây trong phong cách và kỹ thuật.

Triển lãm ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’ đưa người xem trở lại Thời kỳ Đông Dương (1925-1945), một thời kỳ quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Tại đây, người xem có thể chiêm ngưỡng các tác phẩm của các danh họa như Mai Trung Thứ, Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm, Trần Văn Cẩn… Các tác phẩm này thể hiện sự đa dạng và phong phú của mỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ này.

Mai Trung Thứ, một trong những họa sĩ tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đã thực hiện nhiều tác phẩm dựa trên các nguyên tác của các danh họa phương Tây. Bức tranh ‘Mona Lisa’ (1974) của ông là một ví dụ điển hình. Đây là bức tranh thứ 3 do Mai Trung Thứ vẽ lại từ nguyên tác của danh họa Leonardo da Vinci. Tuy là tác phẩm phái sinh, ‘Mona Lisa’ của Mai Trung Thứ lại nổi bật với khả năng chuyển ngữ văn hóa, kết hợp giữa hội họa Đông – Tây, vừa tôn vinh tinh thần Phục Hưng, vừa khẳng định bản sắc Việt Nam.

Bức tranh ‘Mona Lisa’ của Mai Trung Thứ được thể hiện trên lụa, chất liệu yêu thích của ông, với một phong cách đặc trưng Á Đông. Sự kết hợp giữa kỹ thuật phương Tây và bản sắc Việt Nam đã tạo nên một tác phẩm độc đáo và đặc sắc. Trường Mỹ thuật Đông Dương chính là nơi khai sinh nền hội họa hiện đại Việt Nam, giúp định hình phong cách kết hợp kỹ thuật phương Tây với bản sắc Việt.

Các cựu sinh viên của trường đã mở đường cho các thể loại mới như tranh lụa, sơn mài, trở thành phong cách đặc sắc cho mỹ thuật Việt Nam. Hiện nay, trường đã đổi tên và hoạt động dưới tên Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Sự ra đời và phát triển của trường đã đóng góp vào sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam, tạo ra một nền tảng vững chắc cho các thế hệ họa sĩ sau này.

Ngày 1 tháng 8 vừa qua, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San đã tổ chức buổi khai mạc chuyên đề “Những gốc rễ không ngừng vươn”, giới thiệu một tác phẩm đặc biệt của danh họa Mai Trung Thứ. Đây là lần đầu tiên tác phẩm này được trưng bày trước công chúng. Sự kiện này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về tác phẩm của Mai Trung Thứ mà còn góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại.

Nhà nghiên cứu Ace Lê, một người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghệ thuật, đã đánh giá cao về tác phẩm của Mai Trung Thứ. Ông cho rằng, trong “Tứ kiệt trời Âu”, Mai Trung Thứ được xem là họa sĩ thấm đẫm văn hóa Việt và luôn đau đáu gìn giữ bản sắc cho nhiều bộ môn nghệ thuật. Ông thường Việt hóa các tác phẩm nổi tiếng trong hội họa Tây phương, mang đậm tính dân tộc. Qua các tác phẩm của mình, Mai Trung Thứ truyền tải tinh thần Việt và bản sắc dân tộc, thể hiện sự gắn kết giữa nghệ thuật và văn hóa.

Tác phẩm nổi bật của Mai Trung Thứ là phiên bản bức Mona Lisa năm 1974, khi ông đã 68 tuổi. Với chất liệu bột màu trên lụa, danh họa giữ nguyên tỷ lệ của bản gốc nhưng đã truyền tải tinh thần Việt qua tranh. Nàng Mona Lisa của ông mang đậm nét phụ nữ Việt Nam với chiếc khăn voan xanh trùm đầu, làn da mang màu vàng đậm, cho thấy bản sắc dân tộc được nhấn mạnh. Cảnh phía sau là hoàng hôn trên vịnh Hạ Long, một danh thắng nổi tiếng của Việt Nam. Sự kết hợp giữa hình ảnh nàng Mona Lisa và phong cảnh Việt Nam đã tạo nên một tác phẩm độc đáo, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của Mai Trung Thứ.

Nhà nghiên cứu Ace Lê cũng chia sẻ rằng, sự thay đổi này trong tác phẩm của Mai Trung Thứ tượng trưng cho người phụ nữ đã trải qua nhiều sự kiện đặc biệt trong cuộc đời. Khi Mai Trung Thứ vẽ người phụ nữ, nó còn là biểu tượng bản sắc Việt Nam mà ông luôn tìm kiếm trong hội họa. Qua tác phẩm này, chúng ta có thể thấy được sự quan tâm của Mai Trung Thứ đến việc thể hiện bản sắc dân tộc trong nghệ thuật.

Buổi trưng bày còn có sự tham gia của nhiều danh họa khác như Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Tô Ngọc Vân, Vũ Cao Đàm…, những người đã có đóng góp lớn trong thời kỳ đầu của mỹ thuật Việt Nam. Sự có mặt của các danh họa này đã làm cho buổi trưng bày trở nên phong phú và đa dạng hơn. Triển lãm mở cửa đón khách từ ngày 1/8, mang đến cơ hội chiêm ngưỡng các tác phẩm đặc biệt và góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại. Khách tham quan có thể thấy được sự đa dạng và phong phú của nghệ thuật Việt Nam, cũng như sự sáng tạo và tài năng của các danh họa.

Với việc trưng bày tác phẩm của Mai Trung Thứ và các danh họa khác, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San đã thể hiện sự quan tâm đến việc bảo tồn và phát triển nghệ thuật Việt Nam. Sự kiện này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về nghệ thuật Việt Nam mà còn góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại đến với công chúng quốc tế. Chúng ta hy vọng rằng, sự kiện này sẽ là một trong những hoạt động quan trọng trong việc phát triển nghệ thuật Việt Nam trong tương lai.

Họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những tên tuổi tiêu biểu của giới hội họa Việt Nam đương đại, đã ra đi vào ngày 17/7 sau thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư. Sự ra đi của ông đã để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong giới nghệ thuật và những người bạn yêu mến ông.

Lễ tang của họa sĩ Lê Thiết Cương diễn ra vào sáng ngày 21/7 tại Hà Nội, với sự tham gia của nhiều đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Không khí lễ tang vô cùng trang nghiêm và xúc động, với những lời tiễn biệt đầy cảm xúc và sự hiện diện của nhiều nghệ sĩ, nhà văn, nhà thơ. Con trai của họa sĩ, Lê Nguyên Nhật, cùng em trai đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, theo lời dặn dò của bố trước khi mất. Họ muốn mở lòng và đón nhận nhiều bạn bè đến tiễn biệt. Ông Lê Thiết Cương luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có nhiều bạn bè và được yêu thương.

Trong giây phút mặc niệm, nghệ sĩ sáo Lê Thư Hương đã thổi bản nhạc ‘Siciliano’ của Sebastian Bach, một trong những bản nhạc yêu thích của họa sĩ. Nhiều người 참석 đã không cầm nổi nước mắt khi nhớ về sự ra đi của ông. Họa sĩ Lê Thiết Cương được nhớ đến với ba từ khóa: kỷ luật, tài hoa và tối giản. Ông đã sống và làm việc chăm chỉ trong gần nửa thế kỷ, không ngừng khao khát tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật và cuộc sống.

Ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã có điếu văn sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ. Ông đánh giá cao tinh thần làm việc chăm chỉ, sự quảng giao và tình yêu thương của Lê Thiết Cương đối với đồng nghiệp và người trẻ. Ông cũng nhấn mạnh sự đóng góp của họa sĩ trong việc phát triển nền mỹ thuật Việt Nam đương đại.

Họa sĩ Lê Thiết Cương đã tham gia vào 26 triển lãm cá nhân và 10 triển lãm nhóm, để lại dấu ấn đậm nét trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông đã thành công với nhiều chất liệu khác nhau, từ màu bột, sơn dầu, sơn mài đến gốm và điêu khắc. Sự đa dạng và phong phú trong tác phẩm của ông đã thể hiện tài năng và sự sáng tạo không ngừng.

Ông Vi Kiến Thành, cựu Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, đã đánh giá cao tinh thần khổ luyện của họa sĩ khi theo đuổi phong cách tối giản. Ông cũng nhấn mạnh sự đam mê của Lê Thiết Cương trong nhiều lĩnh vực, từ hội họa, văn chương đến xuất bản. Sự đam mê và tình yêu của ông đối với nghệ thuật đã truyền cảm hứng cho nhiều người.

Gia đình và bạn bè của họa sĩ đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, với sự hiện diện của nhiều hoa sen và hoa hồng – hai loài hoa yêu thích của ông. Di ảnh của họa sĩ là bức chân dung ông đứng trước tấm toan trắng, trên tay là bút vẽ. Trên bàn viết sổ tang, gia quyến đã đặt hoa tươi và tờ báo có bài viết ‘Đã dừng lại một hành trình’ của Đẹp. Bài viết đã khép lại với câu: ‘Đa tài, kiến tạo cái đẹp bằng nhiều con đường, Lê Thiết Cương là bạn hữu của nhiều giới và là một con người sống nghĩa tình, có chiều sâu văn hóa. Hành trình của Đẹp nơi anh đã dừng lại với sự nghiệt ngã của số phận, nhưng cái Đẹp mà Lê Thiết Cương thắp lên – vẫn còn ở lại’.

Nhiều người đã đến tiễn biệt họa sĩ, trong đó có những người bạn trong giới hội họa, văn học, hàng xóm, bạn học cũ và người yêu tranh. Tất cả đều nhớ về một Lê Thiết Cương hào sảng, trượng nghĩa và có sự kiêu ngạo của một nghệ sĩ tài hoa. Sự ra đi của ông đã để lại niềm tiếc thương sâu sắc, nhưng di sản nghệ thuật của ông sẽ còn mãi.