Ngày càng có nhiều kiều bào trẻ chọn trở về Việt Nam để học tập và theo đuổi công việc mơ ước, không chỉ đơn thuần là hành trình phát triển tương lai mà còn là chuyến trở về cội nguồn, khẳng định bản sắc và gắn kết với truyền thống dân tộc. Đối với họ, việc trở về không chỉ là tìm kiếm cơ hội phát triển cá nhân mà còn là để thể hiện tình yêu và lòng gắn bó với quê hương.

Trong số những kiều bào trẻ này, không ít bạn trẻ đã chọn ngành y, một con đường vốn nhiều gian nan, thử thách nhưng cũng rất cao quý. Họ tin rằng với vốn hiểu biết về văn hóa nguồn cội và lòng gắn bó với đất mẹ, bản thân có thể trở thành cầu nối nhân ái giữa các cộng đồng, đồng thời đóng góp một phần sức lực cho sự phát triển của quê hương.

Hai chị em Moungkhounsin Vilatda (tên tiếng Việt là My) và Moungkhounsin Alisa (tên tiếng Việt là Linh), người Lào gốc Việt, hiện là sinh viên tại Huế, là tiêu biểu cho những kiều bào trẻ này. Gia đình My và Linh có gốc ở Hà Nội, nhưng cha mẹ các em sang Lào lập nghiệp từ hàng chục năm trước. Dù sinh ra và lớn lên ở Lào, nhưng từ bé, hai chị em đã được tiếp xúc và nuôi dưỡng trong môi trường đậm bản sắc Việt. Các em được học tiếng Việt, tham gia những hoạt động truyền thống của dân tộc như ngày Nhà giáo Việt Nam, Tết Trung thu, lễ Quốc khánh, ngày sinh Bác Hồ…

Chính tình yêu với văn hóa và ngôn ngữ Việt, cùng sự động viên của gia đình, đã thôi thúc hai chị em quyết định sang Việt Nam du học sau khi tốt nghiệp THPT. My và Linh đã nhận được học bổng của Đại sứ quán Việt Nam tại Lào và trúng tuyển vào ngành y đa khoa, Trường Đại học Y Dược Huế. Với sự quyết tâm và nỗ lực của mình, hai chị em đã thể hiện được tinh thần của những kiều bào trẻ hướng về quê hương.

Cùng với My và Linh, nhiều kiều bào khác ở Campuchia cũng có cùng lý tưởng, mục tiêu tương lai như trường hợp của Vann Bora. Sinh ra và lớn lên tại thủ đô Phnom Penh, trong một gia đình Việt kiều có truyền thống lâu đời, Bora từ nhỏ đã được nuôi dạy trong môi trường đậm chất Việt. Bora đã luôn quan tâm đến đồng bào người Việt tại Campuchia, thường cùng ba mẹ phát gạo cho kiều bào khó khăn, đóng góp mỗi khi ở Việt Nam gặp thiên tai.

Bora quyết tâm theo nghề y, nối tiếp ước mơ của ba, và đã đạt số điểm cao để xin học bổng từ Hội Người Việt tại Campuchia. Sau nhiều năm nỗ lực học tập, Bora đã nộp hồ sơ và xuất sắc nằm trong nhóm 5 người được chọn. Bora chọn TP.HCM và Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch là nơi viết tiếp ước mơ làm bác sĩ.

Những câu chuyện như của My, Linh, và Bora cho thấy, dù sinh ra và lớn lên ở nước ngoài, nhưng nhiều kiều bào trẻ vẫn có tình yêu sâu sắc với quê hương đất tổ và mong muốn trở về để đóng góp cho sự phát triển của đất nước. Họ không chỉ là những cá nhân có thành công trong học tập và sự nghiệp, mà còn là những cầu nối quan trọng giữa các cộng đồng, góp phần xây dựng và phát triển quê hương.

Qua những câu chuyện này, chúng ta thấy được rằng, việc trở về quê hương không chỉ là một hành trình cá nhân, mà còn là một hành trình kết nối với cội nguồn, với truyền thống và với cộng đồng. Những kiều bào trẻ này đã thể hiện được tinh thần của những người con hướng về quê hương, và sẽ tiếp tục là những tấm gương sáng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong tương lai.

Ở thủ đô Vientiane, Lào, một gia đình nhỏ đã âm thầm giữ gìn và truyền lại tiếng Việt qua 4 thế hệ, như một dòng chảy văn hóa không bao giờ cạn. Đó là gia đình bà Nguyễn Thị Nương, một người phụ nữ gốc Việt 97 tuổi, với những nỗ lực không ngừng nghỉ để bảo tồn tiếng mẹ đẻ và văn hóa Việt nơi xứ người.

Bà Nương sinh ra và lớn lên trong một thời kỳ đầy biến động, cùng gia đình định cư tại Lào và xây dựng cuộc sống mới. Dù sống giữa một cộng đồng đa văn hóa, nhưng trong căn nhà nhỏ của bà, tiếng Việt vẫn luôn được nói và yêu thương. “Các cháu đi học thì tự nhiên biết tiếng Lào nhưng về nhà là phải nói tiếng Việt. Bố mẹ, vợ chồng, con cái, ai cũng phải nói tiếng Việt hết. Không cho nói tiếng Lào trong nhà, thế nên các cháu không đứa nào nói ngọng. Biết hết tiếng Việt!” – bà Nương chia sẻ với giọng nói chậm rãi nhưng đầy tự hào.

Không chỉ tập trung vào việc giữ gìn ngôn ngữ, gia đình bà Nương còn kiên trì bảo tồn văn hóa Việt qua những phong tục, tập quán truyền thống. Từ những bữa ăn gia đình với lời mời “Mời ông bà, mời bố mẹ…” đến những nghi lễ cổ truyền như giỗ, Tết hay cả Tết Đoan Ngọ mồng 5/5 với tục “giết sâu bọ,” mọi tập tục đều được giữ vẹn nguyên.

Ở tuổi 97, bà Nương vẫn minh mẫn và sống trong tình yêu thương của con cháu. Con cháu bà không chỉ học được tiếng Việt mà còn học cả cách sống, cách làm người theo đúng cốt cách người Việt Nam. “Tôi gìn giữ tiếng Việt vì đó là tiếng của mẹ đẻ, của quê hương, đất nước. Xa quê hương, mình càng không thể để mất” – bà nói. Sự kiên định ấy đã được truyền lại qua các thế hệ như một dòng chảy không bao giờ cạn.

Cháu ngoại của bà, chị Phạm Thu Hương, cũng chia sẻ về việc gia đình chị đã ở Lào 4 đời. Ông bà ngoại và cha mẹ chồng của chị là bạn chiến đấu với nhau từ thời chiến tranh. Các con chị đều nói và viết được tiếng Việt. “Muốn gìn giữ gốc tiếng Việt cho thế hệ trẻ, mọi người trong gia đình đều phải có quyết tâm lớn, giữ gìn truyền thống, phong tục và dành thời gian dài vun đắp” – chị Hương nói.

Anh Trần Viết Thanh Phong, con trai chị Hương và là chắt ngoại của bà Nương, cho biết anh biết nói tiếng Việt từ khi còn nhỏ. Ba mẹ anh dạy rằng mình là người Việt thì phải gìn giữ văn hóa và tiếng nói của người Việt. “Trong thời đại toàn cầu hóa, việc biết nhiều thứ tiếng là một lợi thế nhưng giữ được cái gốc mới là điều quan trọng nhất. Phải nhớ mình là người Việt và nói được tiếng Việt” – anh Phong chia sẻ.

Gia đình bà Nương không phải là trường hợp duy nhất nhưng là một trong những ví dụ điển hình tiêu biểu về việc gìn giữ tiếng Việt nơi xứ người. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, văn hóa và ngôn ngữ dễ dàng bị hòa tan thì việc một gia đình có 4 thế hệ sinh sống tại Lào nhưng vẫn giữ được sự tinh anh, chuẩn mực của tiếng Việt là điều vô cùng đáng quý.

Bởi ngôn ngữ không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là cầu nối tâm hồn, là nơi lưu giữ ký ức, văn hóa và cội nguồn dân tộc. Câu chuyện về gia đình bà Nguyễn Thị Nương ở Vientiane là một bản nhạc đẹp về tình yêu tiếng Việt, tình yêu văn hóa cội nguồn, và là minh chứng sống động cho sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt, được nuôi dưỡng bằng tình yêu và ý chí qua từng thế hệ.