Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Trung Đông, Steve Witkoff, đã thực hiện một chuyến thăm đến trung tâm phân phối viện trợ do Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) điều hành ở Rafah, Dải Gaza vào ngày 1 tháng 8. Mục đích của chuyến đi là giúp Tổng thống Trump hiểu rõ hơn về tình hình nhân đạo tại Gaza và xây dựng kế hoạch phân phối lương thực cũng như viện trợ y tế cho người dân Gaza.

Ông Witkoff cho biết, chuyến thăm của ông nhằm giúp Tổng thống Trump có cái nhìn tổng quan về tình hình tại Gaza và tìm cách cải thiện tình hình nhân đạo. Tổng thống Trump cũng đã khẳng định lại cam kết của mình trong việc cung cấp viện trợ cho người dân Gaza, theo trang tin Axios.

GHF đã gần như thay thế hệ thống phân phối viện trợ do Liên hợp quốc dẫn đầu tại Gaza khi Israel nới lỏng lệnh phong tỏa viện trợ kéo dài hơn hai tháng vào hồi tháng 5. Tổ chức này thông báo đã phân phát bữa ăn thứ 100 triệu tại Gaza, nhân chuyến thăm của ông Witkoff và Đại sứ Mỹ tại Israel Mike Huckabee.

Tuy nhiên, tình hình nhân đạo tại Gaza đang ngày càng gia tăng lo ngại. Một báo cáo từ tổ chức Human Rights Watch cáo buộc lực lượng Israel đã gây ra các vụ sát hại thường xuyên gần điểm viện trợ của GHF. Phía quân đội Israel phản hồi rằng GHF hoạt động độc lập, và binh lính được triển khai gần các điểm viện trợ “để đảm bảo việc phân phối diễn ra trật tự”, đồng thời cố gắng giảm thiểu va chạm với dân thường.

Quân đội Israel cũng cáo buộc lực lượng Hamas cản trở việc phân phát viện trợ và cho biết đang tiến hành điều tra về những cái chết đã được báo cáo. Văn phòng nhân quyền Liên hợp quốc tại các vùng lãnh thổ Palestine cho biết kể từ ngày 27 tháng 6, ít nhất 1.373 người Palestine tìm kiếm viện trợ ở Gaza đã thiệt mạng, trong đó có 105 người chết chỉ trong hai ngày cuối tháng 7.

Văn phòng Liên hợp quốc cáo buộc phần lớn các vụ sát hại này đều do quân đội Israel gây ra. Sau chuyến thăm của ông Witkoff, cánh vũ trang Hamas đã công bố một đoạn video ngắn cho thấy con tin người Israel Evyatar David (24 tuổi) trong dáng vẻ gầy gò và yếu ớt.

Tuần này, Israel đã bắt đầu cho phép thả viện trợ bằng đường không xuống Gaza. Động thái này được xem là một nỗ lực để cải thiện tình hình nhân đạo tại Gaza, nơi đang đối mặt với nhiều thách thức về lương thực và y tế.

Trong bối cảnh tình hình nhân đạo tại Gaza đang ngày càng nghiêm trọng, cộng đồng quốc tế đang kêu gọi các bên liên quan tìm kiếm giải pháp hòa bình và bền vững để giải quyết cuộc khủng hoảng này. Mỹ, với vai trò là một trong những nhà tài trợ viện trợ lớn nhất cho Gaza, đang tích cực tham gia vào các nỗ lực này.

Đặc phái viên của Mỹ tại Trung Đông, Steve Witkoff, đã thực hiện chuyến thăm tới một địa điểm phân phối hàng viện trợ gây tranh cãi ở Gaza vào ngày 1/8. Địa điểm này là một trong ba nơi mà hàng trăm người Palestine đã thiệt mạng trong những tuần gần đây khi cố gắng tiếp cận nguồn thực phẩm khan hiếm. Ông Witkoff cho biết đã dành năm giờ ở Gaza để tìm hiểu rõ hơn về tình hình nhân đạo tại vùng đất này và sẽ báo cáo lại cho Tổng thống Donald Trump.

Trước đó, Tổng thống Mỹ đã nói về việc có ‘nạn đói thật sự’ ở Gaza, tuyên bố này mâu thuẫn với phát biểu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Tình hình tại Gaza đang trở nên nghiêm trọng với hơn 60.000 người Palestine thiệt mạng và gần 147.000 người bị thương. Liên Hợp Quốc cho biết Gaza đã đạt hai trong ba tiêu chí để tuyên bố nạn đói. Tổng thống Trump đã thừa nhận Gaza đang đối mặt nạn đói và sẽ tham gia nhiều hơn vào vấn đề này.

Giới quan sát cho rằng tình hình ở Gaza là một bài toán khó với ông Trump, bởi Washington có thể bị coi là ‘tiếp tay’ nếu không hành động, nhưng lại đối mặt nguy cơ rạn nứt quan hệ với Israel nếu can thiệp quá mạnh. Mỹ ủng hộ Israel khi xung đột giữa Tel Aviv và Hamas bùng phát, nhưng chiến dịch kéo dài của Israel đã dẫn đến khủng hoảng nhân đạo tại Gaza. Tổng thống Joe Biden đã gây sức ép để Thủ tướng Israel tạo điều kiện cho hàng viện trợ vào Gaza.

Các quan chức Mỹ nói rằng Hamas thường chọn lập trường cứng rắn hơn trong đàm phán ngừng bắn nếu nhóm thấy quan hệ Mỹ – Israel có dấu hiệu rạn nứt. Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã giúp cải thiện tình hình, nhưng Israel đã siết phong tỏa và ngừng mọi hoạt động viện trợ cho Gaza. Những động thái này đã đẩy Gaza vào tình trạng tuyệt vọng như hiện tại.

Giới chức Israel phủ nhận trách nhiệm về tình trạng thiếu lương thực ở dải đất, cho rằng vấn đề đã bị thổi phồng và do Hamas gây ra. Nhóm vũ trang bác bỏ cáo buộc. Kết quả thăm dò cho thấy người Mỹ đã giảm đáng kể ủng hộ cho chiến dịch của Israel. Các quan điểm nghiêng về người Palestine xuất hiện nhiều hơn, ngay cả trong nội bộ đảng Cộng hòa.

Ông Trump có ít lựa chọn và phương án khả thi nhất vẫn là gây sức ép để Israel hành động nhiều hơn, như mở đường và bảo vệ các đoàn xe cứu trợ. Ông Witkoff đã đến Israel và Gaza để tìm cách đạt được một thỏa thuận tạm thời, cho phép tăng thêm viện trợ nhân đạo, và có thể khiến Hamas thả thêm con tin. Giới quan sát cho rằng một giải pháp về dài hạn có thể đòi hỏi Mỹ dùng khoản viện trợ quân sự cung cấp cho Israel hàng năm để gây sức ép với chính quyền ông Netanyahu.

Cuộc xung đột tại Dải Gaza đã bước vào một giai đoạn mới khi 28 quốc gia, bao gồm Anh, Pháp, Nhật Bản và Canada, lên tiếng chỉ trích Israel và kêu gọi chấm dứt ngay lập tức cuộc xung đột. Họ nhấn mạnh rằng tình cảnh người dân Gaza đang ở mức độ nguy hiểm mới và cách thức phân phối viện trợ của Israel đang gây ra sự bất ổn và tước đoạt nhân phẩm của người dân.

Gần hai năm xung đột đã khiến Israel tàn phá phần lớn Gaza, phá hủy hàng loạt cơ sở hạ tầng và làm suy yếu Hamas. Tuy nhiên, việc Israel không lập kế hoạch chuyển giao quyền lực tại Gaza đã dẫn đến hỗn loạn, khiến việc phân phối viện trợ trở nên khó khăn hơn. Những vụ nổ súng gần đây đã cho thấy sự thất bại của cách tiếp cận này. Quân đội Israel đã nổ súng vào dân thường gần điểm phân phát thực phẩm do các nhà cung cấp tư nhân vận hành, và sau đó lại nổ súng vào dân thường khi họ tụ tập gần đoàn xe chở thực phẩm do Liên hợp quốc gửi đến.

Viện trợ và bạo lực đã trở thành hai vấn đề song hành ở Gaza. Israel lập luận rằng việc đặt các điểm phân phát thực phẩm tại khu vực ngoài quyền kiểm soát của Hamas là cần thiết để giảm nguy cơ chiến binh Hamas và dân thường cướp bóc lương thực. Tuy nhiên, giới chỉ trích cho rằng cách làm này buộc dân thường phải băng qua các tuyến phòng thủ của quân đội Israel, đặt họ vào tình thế nguy hiểm hơn.

Việc không thể tìm ra giải pháp đã khiến Israel ngày càng bị cô lập về ngoại giao. Thủ tướng Benjamin Netanyahu vẫn khẳng định Hamas phải bị tiêu diệt hoàn toàn trước khi bắt đầu lập kế hoạch hậu chiến. Tuy nhiên, giới chỉ trích cho rằng nếu không lên kế hoạch thay thế Hamas, việc đánh bại nhóm này sẽ càng khó khăn hơn.

Các nhà phân tích Israel và Palestine cảnh báo rằng nếu không có chuyển giao quyền lực, khoảng trống quyền lực sẽ bị lấp đầy bởi những kẻ cướp bóc và các băng nhóm. Tình trạng hỗn loạn đang diễn ra ở Gaza có thể là hậu quả ngoài ý muốn của việc lập kế hoạch yếu kém, hay là kết quả có chủ đích?

Như thông tin từ Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc, gần 88% tổng diện tích Dải Gaza hiện nằm trong khu vực có lệnh sơ tán hoặc trong các vùng quân sự hóa do Israel kiểm soát, buộc hơn 2 triệu dân tại đây phải sống trong không gian ngày càng thu hẹp.

Trong bối cảnh khủng hoảng nhân đạo đang leo thang tại Gaza, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhấn mạnh rằng việc cứu đói là nhiệm vụ cấp bách nhất ở khu vực này. Phát biểu bên cạnh Thủ tướng Anh Keir Starmer tại khu nghỉ dưỡng golf Turnberry ở Scotland vào ngày 28.7, ông Trump cho biết Mỹ đã cung cấp 60 triệu USD viện trợ nhân đạo và kêu gọi các quốc gia khác cùng chung tay hỗ trợ.

Cùng ngày, Bộ Y tế Gaza thông báo đã ghi nhận ít nhất 14 trường hợp tử vong vì đói và suy dinh dưỡng trong vòng 24 giờ trước đó. Điều này nâng tổng số ca tử vong do thiếu lương thực lên 147, trong đó có 88 trẻ em, với phần lớn các trường hợp này xảy ra chỉ trong vài tuần gần đây. Tình hình này đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ khủng hoảng nhân đạo ở Gaza.

Israel đã cắt toàn bộ nguồn cung cấp vào Gaza từ đầu tháng 3 và chỉ nới lỏng một phần với các hạn chế mới từ tháng 5. Tuyên bố của ông Trump về việc cứu đói ở Gaza trái ngược hoàn toàn với phát biểu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại một hội nghị thượng đỉnh ở Jerusalem vào ngày 27.7. Ông Netanyahu phủ nhận việc Israel áp dụng chính sách gây đói ở Gaza, gọi đó là một lời dối trá trắng trợn.

Israel khẳng định tuân thủ luật pháp quốc tế nhưng nhấn mạnh cần phải ngăn chặn viện trợ rơi vào tay phiến quân, đồng thời đổ lỗi cho Hamas về tình cảnh khổ cực của người dân Gaza. Cuộc xung đột nổ ra sau khi Hamas tấn công miền nam Israel vào tháng 10.2023, làm 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ hơn 250 con tin theo thống kê của Israel.

Các đòn trả đũa của Israel đã khiến gần 60.000 người Palestine thiệt mạng, đa số là dân thường, biến Gaza thành đống đổ nát và khiến gần như toàn bộ 2 triệu dân phải di tản. Tình hình này đang đặt ra thách thức lớn cho cộng đồng quốc tế trong việc tìm kiếm giải pháp nhân đạo cho cuộc khủng hoảng tại Gaza.

Để có thêm thông tin về tình hình tại Gaza, có thể tham khảo báo cáo mới nhất từ các nguồn tin cậy.

Chính phủ Israel vừa thông báo sẽ tiến hành một “gián đoạn chiến thuật” trong các hoạt động chiến đấu vì mục đích nhân đạo, bắt đầu từ Chủ nhật. Theo thông báo, các hoạt động quân sự sẽ bị gián đoạn từ 10 giờ sáng đến 8 giờ tối (07:00-17:00 GMT) tại các khu vực al-Mawasi, Deir el-Balah và Gaza City.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh tình hình nhân đạo tại Dải Gaza đang trở nên nghiêm trọng. Tuy nhiên, thông báo không làm ngừng hoàn toàn các hoạt động quân sự của Israel tại Gaza. Từ đầu giờ ngày Chủ nhật, lực lượng Israel đã tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công vào Gaza, khiến ít nhất 15 người Palestine thiệt mạng.

Đây là diễn biến tiếp theo sau một ngày trước đó, khi ít nhất 71 người Palestine thiệt mạng, trong đó có 42 người đang tìm kiếm viện trợ. Ngoài ra, 5 người Palestine khác cũng chết vì đói, làm dấy lên lo ngại về tình hình nhân đạo đang ngày càng nghiêm trọng tại khu vực này.

Các hoạt động quân sự của Israel tại Gaza đã gây ra nhiều thương vong và thiệt hại về người cũng như tài sản. Cộng đồng quốc tế đã nhiều lần kêu gọi giảm căng thẳng và bảo vệ dân thường trong các cuộc xung đột.

Thông báo về “gián đoạn chiến thuật” của Israel được đưa ra trong bối cảnh có những nỗ lực quốc tế nhằm giảm căng thẳng và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột tại Gaza. Tuy nhiên, tình hình vẫn còn phức tạp và cần được theo dõi sát sao.