Trong những năm gần đây, nhiều tỉnh thành trên cả nước đã triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người có công với cách mạng. Nhờ sự chung tay của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, hàng chục nghìn ngôi nhà khang trang đã được xây mới, tôn tạo trong phong trào này. Những căn nhà khang trang, kiên cố không chỉ là mái ấm của các gia đình, mà còn là biểu tượng sinh động của truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, khẳng định sự tri ân sâu sắc, trách nhiệm lớn lao của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đối với những người đã hy sinh, cống hiến cho Tổ quốc.

Tại tỉnh Tuyên Quang, ông Mai Trung Liên ở thôn Nà Han, xã Ngọc Đường, là thương binh hạng 4/4. Do sức khỏe yếu, gia đình lại đông người, nên bao năm nay, ông Liên chưa đủ tiền để xây nhà mới. Đầu năm 2025, gia đình ông được xã lựa chọn là hộ gia đình chính sách được hỗ trợ xóa nhà tạm. Ông Liên cho biết: “Trong quá trình xây dựng, cán bộ và người dân trong xã hỗ trợ gia đình tôi nhiều ngày công lao động. Nhờ đó, với số tiền hỗ trợ của Nhà nước là 60 triệu đồng, cộng với tiền tích cóp của gia đình, tôi đã hoàn thành ngôi nhà sàn mới trị giá 200 triệu đồng”.

Tỉnh Tuyên Quang đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, lồng ghép nhiều nguồn lực để xóa nhà tạm cho các gia đình chính sách, người có công, cựu chiến binh nghèo. Trong giai đoạn 2019-2022, tỉnh đã triển khai chương trình xóa nhà tạm cho cựu chiến binh nghèo, gia đình chính sách, người có công và hộ nghèo nơi biên giới. Tương tự, tỉnh Hà Giang cũng đã triển khai chương trình xóa nhà tạm cho hộ gia đình chính sách, người có công, cựu chiến binh nghèo. Chỉ trong ba năm (2019-2021), tỉnh đã huy động các tổ chức, cá nhân được hơn 400 tỷ đồng; nhân dân đóng góp hơn 341 nghìn ngày công. Từ đó, các địa phương đã xây dựng mới 6.700 ngôi nhà, trong đó có 249 nhà cho các gia đình chính sách, 605 nhà cho các gia đình cựu chiến binh nghèo, 2.086 hộ nghèo ở xã biên giới và 3.760 hộ nghèo ở các xã khác.

Tại vùng Đồng bằng sông Hồng, tỉnh Hưng Yên cũng là địa phương làm tốt công tác xóa nhà tạm cho hộ gia đình chính sách, người có công với cách mạng. Ngày 21/6/2025, tỉnh Thái Bình đã cùng lúc hoàn thành đề án hỗ trợ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ về nhà ở và đề án xóa nhà tạm, nhà dột nát đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn. Thái Bình là một trong số ít địa phương có mức hỗ trợ cao nhất cả nước, trong đó hỗ trợ 100 triệu đồng/hộ xây mới nhà, 50 triệu đồng/hộ sửa chữa nhà. Ngoài tiền hỗ trợ từ ngân sách, tỉnh khai thác từ những nguồn vốn hợp pháp khác như: Vốn tự có của gia đình; vốn hỗ trợ của tổ chức, doanh nghiệp, nhà hảo tâm; hỗ trợ của họ hàng, làng xóm; hỗ trợ ngày công lao động,…

Tại vùng đất miền trung nắng lửa Quảng Trị, ông Lê Công Hoan, một bệnh binh thời kỳ chống đế quốc Mỹ ở thôn Vĩnh Tuy 4, xã Quảng Ninh, rất xúc động khi được Nhà nước hỗ trợ xây dựng nhà ở theo diện chính sách người có công với cách mạng. Tỉnh Quảng Bình đã quyết liệt triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn, trong đó quan tâm ưu tiên các đối tượng có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ, với nhiều cách làm linh hoạt, hiệu quả. Chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng 80 triệu đồng/hộ có nhà xây mới và 40 triệu đồng/hộ sửa chữa nhà.

Tỉnh Quảng Trị cũng tích cực triển khai đề án hỗ trợ xây dựng và sửa chữa nhà ở đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ, phấn đấu hoàn thành trước ngày 27/7. Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đăng Quang cho biết, chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các gia đình có công với cách mạng và thân nhân các liệt sĩ nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền; sự vào cuộc đồng bộ, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở.

Chương trình 1719 đã và đang mang lại niềm vui cho người yếu thế tại tỉnh Thanh Hóa, đặc biệt là những hộ dân sống trong khu vực có nguy cơ cao thiên tai. Sau những ngày dài chờ đợi, gia đình chị Vi Thị Tấc (23 tuổi) sống ở bản Mìn, xã Mường Mìn sẽ được chuyển đến khu tái định cư cùng 80 hộ dân khác. Cuộc sống đắp đổi mưu sinh nơi chân đồi ven suối, bên nách hai đứa con thơ, khiến vợ chồng chị chẳng tích cóp được nhiều.

Chị Tấc sinh ra đã thuộc diện nghèo ở bản Chanh, xã Sơn Thủy. Lớn lên theo chồng xuống bản Mìn, song hoàn cảnh cũng chẳng khác, vẫn là hộ nghèo. Chị kể: “Nhiều đêm dông bão, mưa dột phía trên, gió lùa bên vách, cả căn nhà cứ như một thân cây đung đưa theo gió, vợ chồng phải quấn vội 2 đứa nhỏ vào chiếc chiếu, tức tốc chạy sang nhà hàng xóm trú ẩn”.

Nhưng đến ngày chính quyền thông báo được Nhà nước hỗ trợ đất ở, rồi công trình sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn được khởi công trên đồi Pom Dụng phía sau nhà, vợ chồng chị cười ra nước mắt. Chị bộc bạch: “Dẫu biết chuyển đến nơi ở mới còn tốn tiền xây nhà, vợ chồng có thể vay mượn trả dần, nhưng được ở nơi an toàn đã là một niềm hạnh phúc lắm rồi”.

Công trình sắp xếp, ổn định dân cư các hộ dân bản Mìn và bản Luốc Lầu, xã Mường Mìn có tổng mức đầu tư trên 26,7 tỷ đồng, chủ yếu từ nguồn vốn Chương trình 1719, được xây dựng trên diện tích 5,2ha. Với đầy đủ hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống sinh hoạt, công trình đang mang lại niềm hy vọng đổi thay cho hàng trăm con người.

Cũng nhận được sự hỗ trợ thiết thực từ Chương trình 1719 là gia đình ông Vi Văn Lột (68 tuổi) ở thôn Chiềng, xã Thắng Lộc. Là hộ nghèo, có đất ở, nhưng cho đến trước tháng 3/2025 cả gia đình ông gồm 6 người già trẻ lớn bé vẫn phải sống dưới mái nhà tranh vách nứa. Được hỗ trợ 40 triệu đồng từ Chương trình 1719 và 40 triệu đồng của Ủy ban MTTQ tỉnh, gia đình ông Lột đã vay mượn thêm từ anh em họ hàng, vừa hoàn thiện căn nhà mới kiên cố hướng ra cánh đồng lúa.

Giai đoạn 2021-2025, đã có 3 dự án sắp xếp, ổn định dân cư tập trung được triển khai trên địa bàn các huyện cũ: Mường Lát, Quan Hóa, Quan Sơn, với tổng mức đầu tư trên 79,4 tỷ đồng, trong đó từ nguồn vốn Chương trình 1719 là 72,7 tỷ đồng. Đến nay có 2 dự án đã hoàn thành, 1 dự án đã thi công đạt trên 80% khối lượng công trình. Dự kiến sẽ có 243 hộ dân sinh sống ở khu vực nguy cơ cao được định cư tại 3 dự án này.

Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Lê Minh Hành cho biết: Với nhiều nỗ lực, cố gắng, Thanh Hóa đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu của Chương trình 1719 trong giai đoạn 2021-2025. Kết quả đạt được trong thực hiện Chương trình 1719 đã góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người dân, tạo chuyển biến mạnh mẽ, thực chất diện mạo nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm còn 8,6% (giảm 6,73% so với năm 2023). Thu nhập bình quân đầu người không ngừng tăng qua các năm, đạt 44,39 triệu đồng/người vào năm 2024.

Cái khó không hoàn toàn ở sự thiếu quyết tâm, nhưng đòi hỏi sự điều chỉnh phù hợp hơn trong thiết kế chính sách cũng như cách thức tổ chức thực hiện chương trình giai đoạn 2026-2030. Điều này sẽ giúp Chương trình 1719 tiếp tục mang lại niềm vui cho người yếu thế tại tỉnh Thanh Hóa.