Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa, việc các công ty ô tô hàng đầu thế giới như Toyota, Volkswagen và BMW tiến vào thị trường Trung Quốc – nơi được xem là lớn nhất thế giới – thông qua hợp tác với các nhà sản xuất địa phương đã trở thành một xu hướng tất yếu. Sự hợp tác này không chỉ mở ra cơ hội tiếp cận thị trường mới cho các công ty nước ngoài mà còn tạo điều kiện cho sự lan tỏa kiến thức, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm của các nhà sản xuất Trung Quốc.

Sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây là một minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của chiến lược này. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc đã trải qua một quá trình tăng trưởng mạnh mẽ, với sản lượng xe được sản xuất hoặc bán ra trên toàn thế giới chiếm hơn 1/3 tổng số. Không chỉ tập trung vào số lượng, chất lượng của xe Trung Quốc cũng đã được cải thiện đáng kể. Theo thống kê, tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc đã giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014.

Một phần quan trọng của sự cải thiện này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh. Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014 và nhận thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó.

Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, sự hợp tác này cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai.

Trong khi các công ty ô tô nước ngoài đang tìm cách tận dụng thị trường Trung Quốc rộng lớn, họ cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng về chiến lược dài hạn của mình. Việc hợp tác với các nhà sản xuất địa phương không chỉ giúp họ tiếp cận thị trường mới mà còn tạo cơ hội để chia sẻ kiến thức và công nghệ. Tuy nhiên, điều quan trọng là các công ty cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về cách thức mà họ chia sẻ kiến thức và công nghệ, nhằm đảm bảo rằng sự hợp tác này mang lại lợi ích cho cả hai bên và duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Cuối cùng, sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc thông qua hợp tác với các công ty nước ngoài đã cho thấy một mô hình thành công trong việc kết hợp giữa kiến thức và công nghệ toàn cầu với năng lực sản xuất địa phương. Việc tiếp tục định lượng và đánh giá hiệu quả của các liên doanh này sẽ giúp các công ty và nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về động lực của tăng trưởng và cạnh tranh trong ngành công nghiệp ô tô trên thị trường toàn cầu.

Nghiên cứu gần đây của Công ty nghiên cứu thị trường Edmunds đã chỉ ra rằng tình trạng “âm vốn” khi đổi xe ô tô tại Mỹ đang gia tăng nhanh chóng. Trong quý II năm nay, khoảng 26,6% số xe được đổi khi mua xe mới có giá trị thấp hơn số tiền chủ xe còn nợ trong khoản vay mua xe trước đó. Đây là mức cao nhất trong bốn năm trở lại đây và tăng so với mức 23,9% cùng kỳ năm ngoái.

Mức âm vốn trung bình của người dùng khi đổi xe là 6.754 USD (176 triệu đồng), cao hơn 499 USD (13 triệu đồng) so với cùng kỳ năm 2023. Đáng chú ý, 32,6% người đổi xe đang âm vốn từ 5.000 đến 10.000 USD (130 đến 260 triệu đồng), 23,4% âm hơn 10.000 USD (260 triệu đồng), và 7,7% trong số đó còn nợ tới hơn 15.000 USD (393 triệu đồng) trên chiếc xe cũ họ đem đi đổi.

Nhiều người chọn cách chuyển phần âm vốn vào khoản vay mua xe mới, khiến gánh nặng tài chính càng lớn. Nhóm người vay kiểu này hiện đang phải chi trung bình 915 USD/tháng (24 triệu đồng/tháng), cao hơn 159 USD (4 triệu đồng) so với mức trung bình toàn ngành là 756 USD/tháng (19 triệu đồng/tháng) và là mức cao kỷ lục từ trước đến nay đối với nhóm này.

Sự thiếu kiến thức tài chính được cho là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Chuyên gia phân tích Joseph Yoon của Edmunds khuyến nghị người tiêu dùng nên kiểm tra số tiền còn nợ trong khoản vay mua xe hiện tại và so sánh với giá trị thực tế của xe khi bán hoặc đổi, nhằm xác định xem mình có đang bị “âm vốn” hay không.

Ông cũng khuyên rằng giữ lại chiếc xe hiện tại và tiếp tục thanh toán đều đặn, bảo dưỡng đúng lịch có thể là lựa chọn khôn ngoan nhất. Điều này có thể giúp người tiêu dùng tránh được tình trạng âm vốn và giảm thiểu gánh nặng tài chính.

Để có thêm thông tin về vấn đề này, bạn có thể tham khảo trang web của Edmunds để biết thêm về các nghiên cứu và khuyến nghị của họ về thị trường ô tô.

Trong bối cảnh thị trường ô tô Việt Nam đang có sự chuyển dịch rõ ràng sang các dòng xe SUV và Crossover, dòng xe sedan đang mất dần sức hút. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc – thị trường ô tô lớn nhất toàn cầu, dòng xe này vẫn giữ được chỗ đứng và được ưa chuộng.

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng đầu năm 2025, chỉ có 16.647 xe sedan được tiêu thụ tại Việt Nam. Đây là con số thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái, giảm 1.299 xe, tương đương gần 7%. Tất cả các phân khúc của dòng xe sedan, từ sedan hạng B, sedan hạng C đến sedan hạng D, đều cho thấy sự sụt giảm về doanh số bán ra so với cùng kỳ năm trước.

Ngược lại, tại Trung Quốc, xe sedan vẫn là dòng xe thống trị thị trường và chiếm thị phần lớn nhất trong tổng lượng ô tô mới bán ra trong những năm gần đây. Năm 2024, Trung Quốc đã tiêu thụ hơn 7,89 triệu xe sedan, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước đó, và chiếm hơn 50% doanh số bán xe sedan trên toàn thế giới. Sự phổ biến của xe sedan tại Trung Quốc cho thấy sự khác biệt rõ rệt so với xu hướng thị trường tại Việt Nam.

Bên cạnh Trung Quốc, khu vực Bắc Mỹ, bao gồm thị trường Mỹ và Canada, cũng là một trong những thị trường lớn của dòng xe sedan. Trong năm 2024, tổng doanh số xe sedan bán ra tại Mỹ và Canada đạt 2,63 triệu xe, tăng 1% so với năm trước. Châu Âu đứng thứ năm trong bảng xếp hạng các thị trường lớn của xe sedan, sau Trung Đông với 1,15 triệu xe và Mỹ Latinh với 921.000 xe.

Một xu hướng đáng chú ý tại châu Âu là người tiêu dùng ô tô đang dần chuyển hướng sang các dòng xe hatchback, xe station wagon và SUV. Điều này cho thấy sự thay đổi trong sở thích và nhu cầu của khách hàng tại thị trường này.

Về các nhà sản xuất, Toyota tiếp tục duy trì vị trí dẫn đầu về lượng xe sedan bán ra trên toàn cầu. Năm 2024, hãng xe Nhật Bản đã bán ra gần 2 triệu xe sedan, với Toyota Camry và Corolla là những mẫu xe sedan được ưa chuộng nhất.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh mẽ của dòng xe SUV và Crossover đã ảnh hưởng đến doanh số xe sedan của Toyota, giảm 7% so với năm ngoái. Tập đoàn Volkswagen cũng ghi nhận mức giảm 4%, với 1,82 triệu xe sedan bán ra thị trường.

Trong khi đó, các thương hiệu ô tô Trung Quốc đang cho thấy sự tăng trưởng ấn tượng về doanh số xe sedan. BYD xếp thứ ba với 1,51 triệu xe sedan được bán ra, tăng 78%; Geely đứng thứ bảy với 919.000 xe, tăng 36%. Changan đạt 312.000 xe, tăng 19%; Chery đạt 298.000 xe, tăng 60%.

Những con số trên cho thấy, mặc dù đang mất sức hút tại thị trường Việt Nam và phải đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các dòng xe gầm cao đa dụng như SUV và Crossover, xe sedan vẫn giữ được vị thế và được ưa chuộng tại nhiều quốc gia trên thế giới.