Trên đường đến với xã Đắc Pring, thành phố Đà Nẵng, chúng tôi đã có cơ hội ghé thăm ngôi nhà làng của người Ve, một nhóm dân tộc thiểu số tại địa phương. Tại đây, chúng tôi đã được chiêm ngưỡng những cây sáo làm từ tre nứa, được đặt trang nghiêm bên cạnh những đầu trâu mà dân làng đã hiến trâu ăn mừng lúa mới. Những cây sáo này không chỉ đơn thuần là nhạc cụ, mà còn đại diện cho ký ức của làng, cho sự hiện diện của bao lớp người Ve giữa núi rừng Trường Sơn.

Bản làng người Ve, với vẻ mộc mạc và tương xứng với tính cách của những con người sống bền bỉ giữa đại ngàn, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng chúng tôi. Tại đây, bên tiếng suối róc rách, giữa thung lũng thấp thoáng khói bếp chiều, những âm thanh xưa cũ vẫn đang được lưu giữ bằng nhạc cụ đơn sơ – những cây sáo bằng nứa.

Không phải là nhạc cụ biểu diễn chuyên nghiệp, cũng không dành riêng cho sân khấu, nhưng trong mỗi sự kiện của cuộc đời của họ, âm thanh tiếng sáo thân thương này luôn hiện diện. Chúng tôi đã tìm hiểu về những cây sáo này và được ông Zơ Râm Ngăm, 65 tuổi, chia sẻ về một sự tích được người Ve truyền đời.

Câu chuyện bắt đầu từ một làng Bút Zriêng Dac Bloong, nơi có một gia đình Ve nghèo khổ. Vì nghèo, họ thường bị nhà giàu trong làng hắt hủi, xua đuổi. Sau khi người cha qua đời, hai đứa con trai chỉ biết lặng lẽ cắt một ống nứa nhỏ, đưa lên miệng thổi, mỗi lần nhớ cha. Đó chính là cây sáo Pà bam – tiếng khóc ngắn, nghẹn lại trong lòng.

Ít lâu sau, người mẹ cũng ra đi. Lần này, hai anh em thực sự côi cút. Họ không được khóc, và một lần nữa, họ chọn một ống nứa khác, dài hơn, để tạo ra thứ âm thanh dài, nghẹn ngào, vọng mãi trong rừng sâu. Đó là Đinh buôn – tiếng khóc dài, tiễn mẹ về suối.

Những cây sáo này không chỉ là nhạc cụ, mà còn là phương tiện để người Ve thổ lộ, tưởng niệm, và tâm sự những điều mà họ không thể nói bằng lời. Người Ve đã lưu giữ lại những ký ức, cảm xúc bằng cách tạo ra nhạc cụ – không để biểu diễn, mà để kết nối với quá khứ, với cộng đồng.

Ngày nay, người Ve xã Đắc Pring không chỉ cần cù trong lao động mà còn rất tự hào trong việc giữ gìn văn hóa. Trong các lễ hội, trong các sinh hoạt văn nghệ, tiếng sáo Pà bam, Đinh buôn, Tuốt léc vẫn vang lên giữa đại ngàn như một gạch nối giữa quá khứ và hiện tại. Những cây sáo ấy không chỉ là món ăn tinh thần, mà còn là biểu tượng văn hóa – lặng lẽ nhưng bền bỉ của cả một cộng đồng.

Khi rời khỏi Đắc Pring, chúng tôi vẫn có thể nghe thấy tiếng sáo Pà bam, sáo Tuốt léc của ông Zơ Râm Ngăm, sáo Đinh buôn của ông Hiên Dân thổi tặng. Những tiếng sáo vừa nghe còn ngân nga đâu đây. Âm thanh ấy, những tiếng lòng, tình yêu, hạnh phúc hay đau khổ qua tiếng sáo thân thương vẫn vang lên cùng gió, cùng rừng, cùng thời gian.

Ngày 29-6, sự kiện “Phiên chợ vùng cao” đã diễn ra tại xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng, thu hút đông đảo đồng bào Cơ Tu và du khách tham gia.

Sự kiện “Phiên chợ vùng cao” là cơ hội để du khách trải nghiệm văn hóa truyền thống của người Cơ Tu.

[Nhiều học sinh thích thú trải nghiệm ẩm thực truyền thống align=”aligncenter” width=”650″] Nhiều học sinh thích thú trải nghiệm ẩm thực truyền thống[/caption]

Sự kiện do Leaf Village & Farm Làng Lá tổ chức trong 2 ngày 28 và 29-6, nhằm tái hiện không gian văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu và kết nối trải nghiệm du lịch với sản xuất nông nghiệp bền vững.

Trải nghiệm văn hóa độc đáo

Du khách đã hào hứng trải nghiệm mua sắm các sản phẩm nông sản sạch, thưởng thức ẩm thực truyền thống, và tham gia các trò chơi dân gian như bắn nỏ, đập niêu, nhảy bao bố, đẩy gậy cùng bà con Cơ Tu.

[Nông sản sạch được người dân và du khách yêu thích align=”aligncenter” width=”650″] Nông sản sạch được yêu thích[/caption]

Lễ hội cồng chiêng dân gian

Điểm nhấn của chương trình là Lễ hội cồng chiêng dân gian diễn ra vào tối 28-6, nơi du khách được trải nghiệm không khí lễ hội thiêng liêng bên ánh lửa trại, lắng nghe âm nhạc truyền thống và cùng hòa vào những điệu múa cộng đồng sôi động.

[Lễ hội cồng chiêng dân gian sôi động align=”aligncenter” width=”650″] Lễ hội cồng chiêng dân gian[/caption]

Theo đại diện Leaf Village & Farm, phiên chợ không chỉ mang đến trải nghiệm văn hóa mà còn góp phần hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm địa phương, tăng thu nhập cho người dân, và khuyến khích sản xuất nông nghiệp bền vững.

Leaf Village & Farm đặt mục tiêu trở thành điểm chạm hài hòa giữa thiên nhiên, văn hóa và con người, nơi du khách có thể tận hưởng kỳ nghỉ xanh và góp phần lan tỏa giá trị bảo tồn và phát triển bền vững cho Hòa Bắc.

Đặc biệt, toàn bộ nhân sự cốt lõi tại Làng Lá đều là người dân bản địa, với nhiều đồng bào Cơ Tu được tuyển dụng, đào tạo nghề du lịch với thu nhập cao, từng bước cải thiện đời sống và kinh tế gia đình.