Ấn Độ đang nổi lên là quốc gia dẫn đầu thế giới về số lượng xe máy, với con số ấn tượng 221 triệu chiếc, theo báo cáo năm 2025 của World Population Review. Indonesia xếp thứ hai với 112 triệu chiếc và Trung Quốc đứng thứ ba với 85 triệu chiếc. Không chỉ dẫn đầu về số lượng, Ấn Độ còn có thị trường tiêu thụ xe máy rất lớn, đóng góp một phần đáng kể vào nền kinh tế của nước này.

Không chỉ có số lượng xe máy lớn, Ấn Độ còn có thị trường tiêu thụ xe máy năng động. Tại Việt Nam, cũng có một thị trường xe máy lớn với 58 triệu chiếc, đứng thứ 4 thế giới và lớn thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á, sau Indonesia. World Population Review 2025 cũng cho biết, Việt Nam có một thị trường tiêu thụ xe máy rất năng động.

Một nhà máy sản xuất xe máy ở Ấn Độ. Ảnh: Bikeleague

Thông tin mới nhất từ Motorcycles Data, chuyên trang thống kê dữ liệu xe máy toàn cầu, cho biết đến hết tháng 6 năm nay, số xe máy bán ra là 1,6 triệu chiếc, tăng 19% so với cùng kỳ năm trước. Tại Việt Nam, theo báo cáo bán hàng của VAMM (Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam gồm Honda, Yamaha, Piaggio, Suzuki, SYM) nửa đầu năm 2025, người Việt mua gần 1,3 triệu xe. Tính trung bình mỗi phút, người dân mua 4,9 xe máy, trong khi cùng kỳ năm 2024 là 4,6 xe.

Tuy nhiên, trong một diễn biến khác, Chính phủ Việt Nam đang có kế hoạch hạn chế và tiến tới cấm xe máy chạy xăng dầu trong một số khu vực. Theo Chỉ thị 20 ban hành ngày 12/7 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Hà Nội bảo đảm đến ngày 1/7/2026 không còn xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) lưu thông trong khu vực vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, phạm vi hạn chế sẽ mở rộng sang vành đai 2, bao gồm cấm xe máy và hạn chế xe ôtô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Đến năm 2030, lộ trình tiếp tục được mở rộng đến vành đai 3.

Chính quyền Hà Nội vừa đưa ra kế hoạch cấm xe máy chạy xăng trong khu vực Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026, dự kiến gây ra nhiều khó khăn và lo lắng cho người dân, đặc biệt là những người phụ thuộc vào xe máy để mưu sinh hàng ngày. Nhiều gia đình trong khu vực Vành đai 1 như gia đình chị Trần Minh Hồng, với 6 thành viên sử dụng xe máy chạy xăng, đang phải đối mặt với thách thức lớn khi phải chuyển đổi sang xe điện. Chi phí để chuyển đổi sang xe điện lên tới hơn 100 triệu đồng và việc sạc xe tại nhà cũng khiến họ lo lắng về nguy cơ cháy nổ.

Gia đình chị Hồng không phải là trường hợp duy nhất. Nhiều người dân khác như chị Lê Thị Hoa, cũng bày tỏ sự lo lắng về việc di chuyển khi cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1. Chị Hoa dự định sẽ đi xe máy vào gần khu vực trung tâm rồi chuyển sang phương tiện công cộng, nhưng điều này cũng không tránh khỏi bất tiện. Một trường hợp khác là anh Nguyễn Tuấn Hưng, vừa mua một chiếc xe máy SH có giá gần 100 triệu đồng cách đây hơn 1 tháng, nay cảm thấy nuối tiếc và lo lắng nếu phải bán chiếc xe mình dành dụm cả năm mới dám mua.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đồng tình cho rằng, để phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, việc thay thế xe xăng bằng xe điện là hướng đi cần thiết. Anh Nguyễn Văn Huy, đã bán chiếc xe tay ga mua năm 2016 và mua chiếc xe điện, thấy nhẹ nhàng và tiết kiệm. Chị Nguyễn Hường, sử dụng xe máy điện từ năm 2018, nhận ra nhiều ưu điểm của phương tiện này như di chuyển nhẹ nhàng, không phải xếp hàng chờ đổ xăng, tiết kiệm chi phí vì tiền sạc điện không đáng kể.

Nhưng bên cạnh những ý kiến đồng tình, nhiều người bày tỏ sự lo lắng cho rằng điều chỉnh này sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của rất nhiều người. Theo anh Vũ Ngọc Hải, tàu điện mới chỉ có ở một số trục chính, xe buýt không phủ khắp, trạm sạc cho xe điện gần như không có… nên việc cấm xe máy chạy xăng vào Vành đai 1 trong 1 năm tới sẽ gây đảo lộn cuộc sống của nhiều người.

Các chuyên gia cũng đưa ra nhiều quan điểm về vấn đề này. PGS.TS Bùi Thị An, đánh giá chủ trương này là hợp lý, liên quan đến nhiều mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam nói chung và của Hà Nội nói riêng. Tuy nhiên, cần có phương án tính toán đến việc hỗ trợ người dân khi chuyển từ xe xăng sang xe điện, đảm bảo hệ thống điện, an toàn cháy nổ… TS Tô Văn Trường, cho rằng Hà Nội, Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện, trợ giá xe điện cho người thu nhập thấp, chính sách đổi xe cũ lấy xe mới, ưu đãi về thuế – phí cho nhà sản xuất, xây dựng mạng lưới trạm sạc phân tán hợp lý, bảo đảm dịch vụ bảo trì tốt.

Theo quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến đường Vành đai 1 sau khi hoàn thành sẽ khép kín khu vực nội đô, vùng lõi của Thủ đô. Các tuyến đường, phố này gồm Trần Khát Chân – Đại Cồ Việt – Xã Đàn – Ô Chợ Dừa – Đê La Thành – Hoàng Cầu – Cầu Giấy – đường Bưởi – Lạc Long Quân – Âu Cơ – Nghi Tàm – Yên Phụ – Trần Nhật Duật – Trần Quang Khải – Trần Khánh Dư – Nguyễn Khoái.

Việc cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 đang là một chủ đề nóng và cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo cuộc sống của người dân và sự phát triển bền vững của thành phố.