Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi. Hai luồng ý kiến trái chiều đã xuất hiện, với một bên ủng hộ việc thu phí như một giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, trong khi bên kia phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của dân tộc và không thể bị đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc tại tỉnh Hà Tĩnh là một ví dụ tiêu biểu cho tình huống này. Với vị trí cách Hà Tĩnh chỉ 5 km, khu di tích thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Một tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Tại nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận, bởi vì ở nhiều người vẫn còn quan niệm rằng di tích lịch sử là của chung và không nên phải trả tiền để tham quan.
Để việc thu phí tham quan trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần phải đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần phải minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và cách sử dụng nguồn thu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Việc này sẽ giúp người dân và khách tham quan hiểu rõ về việc tại sao họ phải trả phí, và tiền thu được sẽ được sử dụng vào việc gì.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương. Điều này không chỉ mang tính nhân đạo mà còn giúp thế hệ trẻ tiếp cận và tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của dân tộc.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ ngày hôm nay dành cho tương lai. Chỉ khi việc thu phí được thực hiện một cách công bằng, minh bạch và nhân văn, chúng ta mới có thể kỳ vọng vào sự ủng hộ rộng rãi của xã hội và đảm bảo được việc bảo tồn di tích cho các thế hệ sau.
…