Thị trường tín chỉ carbon đang ngày càng trở thành một phần quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này, khi Nghị định 119/2025 đã được ban hành nhằm thiết lập khung pháp lý cho việc tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính và thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước.
Theo Nghị định 119, từ năm 2029, Việt Nam sẽ bắt đầu áp dụng cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải và hoàn thiện khung pháp lý để từng bước tham gia thị trường carbon toàn cầu. Trong giai đoạn đến hết năm 2028, thị trường carbon trong nước sẽ được triển khai theo Nghị định 119, với trọng tâm là xây dựng sàn giao dịch, hệ thống đăng ký quốc gia và cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon.
Nghị định 119 cũng quy định việc tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các cơ sở được chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn 2025-2026, các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, cơ sở sản xuất xi măng thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo giai đoạn và hằng năm.
Bên cạnh đó, Nghị định 119 cũng quy định về đối tượng phải đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát, bao gồm tổ chức sở hữu thiết bị có chứa các chất được kiểm soát như máy điều hòa không khí, thiết bị lạnh công nghiệp. Việc đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước xem xét phân bổ hạn ngạch sản xuất và nhập khẩu cho các tổ chức theo quy định. Hạn ngạch sản xuất, nhập khẩu áp dụng cho các chất không được vượt quá tổng lượng tiêu thụ quốc gia.
Bộ Tài chính sẽ là cơ quan chủ trì xây dựng, thành lập sàn giao dịch carbon và xây dựng chính sách tài chính cho hoạt động của thị trường này. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan tổ chức vận hành sàn giao dịch carbon và tăng cường năng lực cho các đối tượng tham gia thị trường carbon.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính thực hiện các hoạt động thúc đẩy việc phát triển thị trường carbon và nâng cao nhận thức của cộng đồng về thị trường này.
Tóm lại, Nghị định 119/2025 đã đặt ra những quy định quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước và giảm thiểu biến đổi khí hậu. Việc triển khai thị trường carbon sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và tham gia vào thị trường carbon toàn cầu. Đây là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu, đồng thời mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp và tổ chức trong việc phát triển bền vững và giảm thiểu tác động môi trường.
Trước những thách thức và cơ hội mà thị trường carbon mang lại, các doanh nghiệp và tổ chức cần tích cực chuẩn bị và thích nghi để có thể tham gia thị trường này một cách hiệu quả. Việc hiểu rõ về quy định và cơ chế của thị trường carbon sẽ giúp các doanh nghiệp và tổ chức có thể tận dụng những cơ hội mới và giảm thiểu những rủi ro liên quan đến môi trường và tài chính.
