Phát triển bền vững trong nền kinh tế hiện đại đòi hỏi các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, phải tuân thủ và thực hiện nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Xu hướng “làm đúng luật” không chỉ là bắt buộc mà còn mở ra cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ phát triển một cách bài bản, minh bạch và bền vững. Mục tiêu xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và chuyên nghiệp đang là định hướng xuyên suốt trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Tuy nhiên, việc triển khai các chính sách quản lý mới đã đặt ra những thách thức lớn cho hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Những thách thức này không chỉ đến từ chi phí tuân thủ, năng lực vận hành mà còn từ tâm lý lo ngại bị kiểm tra, “siết”. Các chuyên gia đánh giá rằng việc “làm đúng luật” đối với doanh nghiệp nhỏ không hề đơn giản, bởi các quy định mà doanh nghiệp lớn xem là bình thường có thể trở thành gánh nặng đối với các đơn vị siêu nhỏ.
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Quốc hội, cho biết rằng chi phí cho hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, kế toán viên, nộp thuế đầy đủ… có thể chiếm phần lớn trong doanh thu hoặc lợi nhuận vốn đã eo hẹp của các doanh nghiệp nhỏ. Hơn nữa, mức độ hiểu biết và năng lực vận hành của các hộ kinh doanh còn hạn chế, khiến họ e ngại và lo lắng khi phải tuân thủ các quy định mới.
Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng nhận định rằng các chính sách hiện hành đang có xu hướng ngày càng chặt chẽ hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như thuế, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy… Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, việc tuân thủ các quy định này đặt ra áp lực rất lớn về chi phí, thời gian và năng lực thực hiện.
Trước những thách thức trên, các chuyên gia vẫn cho rằng “làm đúng luật” là xu hướng không thể đảo ngược. Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp giúp hợp pháp hóa, mở ra cơ hội vay vốn, mở rộng quy mô và tăng độ tin cậy với đối tác. Để biến nỗi lo thành cơ hội, các chính sách cần được thiết kế linh hoạt, lộ trình hợp lý và hệ thống hỗ trợ đủ mạnh.
Cụ thể, ông Phan Đức Hiếu đề xuất cần thiết kế chính sách pháp luật có tính phân loại, phù hợp với quy mô doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên được hưởng cơ chế giảm yêu cầu về hồ sơ, điều kiện hoặc các bước thủ tục hành chính phù hợp năng lực thực hiện. Ông Đậu Anh Tuấn cũng cho rằng việc thực hiện chính sách cần kết hợp cả “lực đẩy” (bắt buộc phải làm) và “lực kéo” (hỗ trợ để muốn làm) như miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử; cung cấp các khóa đào tạo ngắn ngày; và tư vấn kịp thời từ cơ quan chức năng.
Cuối cùng, TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công Trường đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), nhấn mạnh rằng Nhà nước cần tiến xa hơn trong việc minh bạch hóa môi trường kinh doanh, loại bỏ các yếu tố “xin-cho”, giảm chi phí ngầm và quan trọng nhất là bảo đảm sự thống nhất giữa quy định trên giấy và thực thi thực tế. Bằng cách này, các doanh nghiệp nhỏ có thể phát triển một cách bền vững, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế.
Việc tuân thủ pháp luật không chỉ giúp doanh nghiệp nhỏ tránh được những rủi ro pháp lý mà còn giúp họ tạo dựng uy tín và niềm tin với khách hàng, đối tác. Đồng thời, một môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ cạnh tranh lành mạnh và phát triển bền vững.
Các doanh nghiệp nhỏ cần chủ động trong việc tìm hiểu và áp dụng các quy định pháp luật vào hoạt động kinh doanh của mình. Qua đó, họ có thể tận dụng các cơ hội mới và vượt qua những thách thức, khó khăn để phát triển một cách bền vững.